तामङसे गोदोवा राजनीतिला खाका

चु देशला राजनैतिक लडाइ विवा खालै सैद्धान्तिक वादला हाहिन्वा साम्राज्यवादी ङ्हान्वा बाहुन थेन चु मुलुकला मूलबासी ह्याङ मंगोल न्हाङला हिन्ना टिबेटो भोटिया बर्मिज भाषा सुङवा मंगोल थेन ज्यार्दी बाहुन आर्यन भाषा पाङवा न्हाङला लडाइ हिन्ना । मंगोल वर्ण देन ज्यार्दी बर्ण न्हाङला लडाई हिन्ना । मंगोल हिन्ना हयाङ चु देशला मूलबासी । थेसे लमा मंगोल विवा ह्याङला राजनीतिता सेम न्हाङ ग्याम्सेन साथ पिन्वारी तयार तगै विवा आग्रह स्वीकार ल स्युगो मंगोल तामाङ ज्योज्यो आले नाना आङा आपा आमा ता सेम न्हाङ ग्यामसेन ङ विश्व क्रान्ती तामाङ ला तर्फ ग्याम्से ज्यावा डन्वा मुला ।

ज्यार्दी्र बाहुन छेत्री से तिनी ह्याङला धर्म संस्कृति भाषा म्राङ बु अधिकार राजनितिला साँचो शिक्षा ला अधिकार जम्मन वेन्सी तिनी ह्याङ मंगोल समुदाय दा ङह्ज्याङ दुःखला मरुभुमी न्हाङरी पिल्स्यव लसी थान्वा मुला । जतिन दुःख लसै ह्याङ झन झन कमजोर परिस्थीति तसिनिवा मुला । जागिरला ताम सुङसाम नाम्सा स्तर हेन्से जिल्ला केन्द्रला तह दोना ज्यार्दी जेन मुला तर ह्याङ मंगोल वर्ण ला म्ही आरे चु अवस्था तिनी तिलसी तजी विचार लवा दिन खवा मुला तिनी । जन्म दर्ता ह्राङवा जज गे लवरी नुन ज्यार्दी दा नमस्कार लादोवा मुला ।

ज्यार्दी बाहुन नुन म्ही हिन्ना ह्याङ मंगोल नुन म्ही हिन्ना तर ज्यार्दी से ह्याङदा तिले जज म्ही सोसी थान्वा सेम । वास्तविक ताम सुङसाम ज्यार्दी चु देशला म्ही हाइन थे ज्यार्दी विवा चु देशरी खवा अर्को देश ग्यामसे थे हिन्ना सक्कली जनजाती । अर्को शब्दरी जुन म्हीला दीमनाम थेन देश ला ठेगान आरे थेदा बिमुला जनजाती । ज्यार्दी हिन्दु बाहुन छेत्रीला अनुसार जनजाती विवा बाहुन छेत्री ला पैतला वा नगी हिन्ना । तर तिनी थेनुन ज्यार्दी से ह्याङदा जनजाती विसी मिन थान्वा मुला ।

ह्याङ मंगोल मंगोल मिलदिसी चु जनजाती विवा ज्यार्दी हिन्ना ह्याङ मुलबासी हिन्ना विसीनाम ज्यार्दीदा विरोध लादोवा मुला । तामङ मुलबासी ज्यो ज्यो आले नाना आङ ह्याङला मिन चुङवा अथवा ह्याङ मुलबासी दा जनजाती दोना लवा चु जनजाती महासंघ से जनजातीला फर्म कागज नाम्सा नाम्सरी बसी ह्याङला थर देन मिन भर दिवारी ओङवा मुला । थे फर्म बसी खवा म्हीदा ह्याङसे कारबाही अवश्य लादोला ।

जनजातीला मिन्डी विश्वला खज्युवान देश से सुगा गीक सुतै पैसा आपिन्मुला ह्याङ मुलाबासी दा खवा पैसा झुक्याप लसी जनजातीला मिन्डी खवा विसी वोलावरी ओङवा हिन्ना । जनजाती चु ज्यार्दी तिनी भन्दा ग्यार्ज ङ से च्युइसे सोम ५१३ वर्ष ङच्छ भारत ग्यामसे मुसलमानसे गप्म बेलारी धोती थेन जनई ओन्छी नेपालरी भिरकोट विवा ग्ला ग्यामसे कम्प्युटर री भाइरस ओङवा ह्राङले ओङवा मुवा । जनजाती शब्द थेसेलम् । जनजाती विवा ज्यार्दी ला परिचय हिन्ना । ह्याङ मूलबासीला लागीरी आज्यावा शब्द हिन्ना । विसाम २१ औ शताब्दीरी समय परिवर्तन तसी जिन्वा मुला ।

विश्वला मंगोल समुदाय से विकासला प्रगती ङच्छा दोना लावा मुला तर नेपालला मंगोल ज्यार्दीला लिच्छ ब्रसी खाइमन तिलाई लवारी आखाम्नी । खाइमम काँग्रेस खाइमम एमाले खा। माले खा।राप्रपा दोसी ब्रजी तर देश चलाइ दिवा थेन पैसा ज्यार्दी सेन च्याप चजि । गरिब जनताला विकास लाला विसी माओवादी जनयुद्धरी ११ सै जना तामाङ सहिद दोसी ज्यान खेरो ग्याल्जी । ११ सै तामाङ परिवारला गादे मिख्ली दानदोना ताइवान मुदोला तर तिनी खज्युबुई तामङ देश चलाई दिवारी अवसर अयाङनी । बाहुन सेन देश चलाई दिसी चिवा मुला । ज्यार्दीला लुच्चा फट्टा नाटक च्यावा ग्यात ख्लागो दारेम । ज्यार्दीला लिच्छा ब्रजी विसाम याङदा खाइमन देश चलाइ दिवा पद्री दोना आला । ज्यार्दी से ह्याङदा पिन्वा अवसर विवन थेला अङगरक्षक सिपाइ हवल्दार दोना हिन्ना । ज्यार्दी से च्युउ विमा चिवा निउँ विमा निवा स्यो ङ्येसे सलाम ज्यार्दीता ठोक्दोवा । ह्याङद जज जज पद पिन्छी भुल्यव लसी ह्याङला जीन्दगीला खेलवाड लवमुला फोसुरिन निला जीन्दगी ज्यार्दीला ताम ङ्यान्सी ।

दमा ह्याङ एक तसी मंगोल डेमोक्रेटीक पार्टी न्हाङला कितावला पाना पाना न्हाङला शब्द गोसी चु देश चलाई दिदोवा मुला ह्याङ मंगोल समुदाय जम्मन से । खलाई से जनजातीला फर्म बसी नाम्सा नाम्सारी खजी विसाम थे फर्म डेसी जलाई दिसम तला । थे म्हीदा कारबाही लसम तला । तिनी जनजाती विसी स्वीकार लजी विसम न्हङगर ह्याङ चु देश ख्लासी सुकुम्वासीला स्तर री म्हीला देशरी निदोला । चु सत्य तथ्य आकट्य हिन्ना । तिल्दा विसम जनजाती विवा देश दिम ठेगान आरेबा म्ही हिन्ना विसी ङच्छा सुङसी जिन्वा मुला । थेसे लमा ह्याङला मंगोल आखे मेमे ठुङवा चु देश रीन हिन्ना वा मंगोल ठुङवा देश नुन नेपाल भारत थेन् चिन हिन्ना ।

चु देशरी ठुङवा से लसीन ह्याङ मुलबासी तव हिन्ना । ज्यार्दीला चु देश हाइन । होत्छे लमन दमा ज्यार्दीला लिच्छ ब्रवा ख्लागो मंगोल डेमोक्रेटीक पार्टी न्हाङरी सहयोग सदभाव सेमताम थानस्युगो ह्याङ मंगोल मंगोल गीक तसी मंगोल राष्ट्र घोषणा लादोवा मुला । चु देश ह्याङसेन चलाई दिदोवा मुला । ह्याङला भावी सन्ततीला भविष्य चम्किलो सोतोवा मुला । ह्याङसे मंगोल डेमोक्रेटीक पार्टी दा पिन्वा जज साथ नुन अमुल्य योगदान तवरी खाम्ला ।

-अन्दाज मोक्तान तामाङ

मन्दिरमा पुजा गरि रहेको पुजारीलाई गोरुले लखेटि लखेटि मारे

सुनसरी, कात्तिक १४ । सुनसरिमा साढें गोरुले लछारपछार पार्दा एक पुजारिको ज्यान गएको छ ।

सुनसरिको अम्दुहा १ स्थित   शिब मन्दिरका पुजारी ६५ बर्षिय बृन्देश्वर दासलाई आज साढें गोरुले लछार पछार पारेको हो ।

लछार पछार बाट गम्भीर घाइते उनको घटनास्थलमै ज्यान गएको हो । हिन्दु धर्ममा शिवको बहन मानिने गोरुले यसरी पुजारी मार्नुलाई दैवि शक्तीको असंका गरेको छ।  

अफगानिस्तानमा दुई गोर्खा सैनिकको हत्या

काठमाडौं, कार्तिक १५ - अफगानिस्तानमा दुई जना गोर्खा सैनिकको हत्या गरिएको छ । बेलायती सेनाको गोर्खा राइफल्समा रहेका उनीहरु त्यहाँ खटिएका थिए । अफगानी प्रहरीको बर्दी लगाएका व्यक्तिको आक्रमणबाट उनीहरुको मृत्यु भएको जनाइएको छ ।

हेल्मन्ड प्रान्तको नहर-ए-सराज जिल्लामा चेक प्वाइन्टमा मंगलबारका दिन उक्त आक्रमण भएको बेलायती रक्षा मन्त्रालयले जनाएको छ।  मन्त्रालयले एक विज्ञप्ती मार्फत घट्नाप्रति दुःख व्यक्त गरेको छ । मृतक दुवै जना सैनिक गोर्खा राइफल्सको फर्स्ट बटालियनमा कार्यरत थिए ।

मृतक गोर्खा सैनिकको नाम खुलाइएको छैन । तर उनीहरुको परिवारलाई खबर गरिसकिएको समाचारमा जनाइएको छ । अफगानी प्रहरीको ड्रेसमा आएकाले आक्रमण गरेको विज्ञप्तीमा भनिएको छ ।

अरबको खाडी भन्दा राम्रो जागिर प्रहरी जवान पदको नयाँ भर्ना खुल्यो

http://www.nepalpolice.gov.np/images/vacancy_result/pc_wanted_2069_07_15.pdf

अरबको खाडिमा काम गर्न जानु भन्द धेरै राम्रो जागिर नेपाल प्रहरीको जवान पदमा नयाँ भर्ना खुलेको सुचना २०६९ कार्तिक १५ गतेको गोर्खापत्र राष्ट्रीय दैनिकमा प्रकाशित भएको छ । देशमा नै बसेर सेवा गर्न इच्छुक साधरण लेख-पढ गर्न सक्ने नेपाली नागरिकहरुले अरबको खाडिमा जानु भन्द नेपाल प्रहरिमा सेवा गर्नु धेरै राम्रो छ । नेपालमा सरकारी बिद्धालयको प्रथामिक सिक्षकहरुको तलब २५ सय नेपाली रुपैयाँ हुँदा खाडी मुलुकमा जाने नेपालीहरुको तलब १०-१५ हजार रुपैयाँ मात्र थियो । अहिले नेपालमा २५ सय रुपैयाँ तलब हुने सिक्षकहरुको तलब १५ हजार रुपैयाँ पुगी सकेको छ तर खाडी मुलुकमा जाने नेपालीको तलब त्यही १०-१५ हजार रुपैयाँ मात्र छ । त्यसकारण खाडी मुलुकमा जानु भन्दा नेपाल प्रहरी, नेपाली सेना  र सिक्षकमा जागिर खानु धेरै राम्रो । 

आजको गोर्खापत्र राष्ट्रीय दैनिकमा प्रकाशित भएको सुचना जस्ताको तस्तै यहाँ प्रकाशित गरेको छु, यो सुचना नेपाल प्रहरीको वेबसाईटमा पनि रहेछ, माथिको लिङ्क हेर्नु होला । 

नेपाल सरकार  

गृह मन्त्रालय
प्रहरी प्रधान कार्यालय 

( मानवश्रोत विकास विभाग, भर्ना तथा छनौट शाखा ) 

नक्साल, काठमाडौं  ।

नयाँ भर्ना सम्बन्धि सूचना !!!

नेपाल प्रहरीमा विभित्र कारणले रिक्त रहेको प्रहरी जवान पदमा खुल्ला प्रतियोगिताद्वारा समावेशी अनुसार पूर्ति गर्नु पर्ने भएकोले देहाय बमोजिमको योग्यता पुगेका नेपाली नागरिकहरुबाट  रु.१०।– को टिकट टाँसी स्वयम् उपस्थित भई दरखास्त आव्हान गरिन्छ ।

१११. आवश्यक माग पद संख्या

 सि.नं.  पद,   समूह संख्या  

१. प्रहरी जवान समावेशी तर्फ ६७५  

      क) ,,    महिला १३५

      ख) ,,   आदिवासी /जनजाति २१६

      ग) ,,   मधेसी १८९

      घ) ,,   दलित १०१

      ङ) ,,   पिछडिएको क्षेत्र ३४

२. खुल्ला तर्फ ८२५  

जम्मा माग संख्या १५ सय

 २. दर्खास्त लिने मिती: २०६९/०७/१६ गते देखि २०६९/०८/१५ गते सम्म ।

३. दर्खास्त फार्म पाइने, बुझाउने स्थान र कार्यालय सम्पर्क नम्बरहरु

क) पूर्व क्षेत्रीय प्रहरी तालिम केन्द्र, रानी विराटनगर ।  ०२१–४३६३७०

ख) मध्ये क्षेत्रीय प्रहरी तालिम केन्द्र, भरतपुर ।  ०५६–५२०९८१

 ग) पश्चिम क्षेत्रीय प्रहरी तालिम केन्द्र, बुटवल ।  ०७१–४३७२२३

घ) मध्ये पश्चिम क्षेत्रीय प्रहरी तालिम केन्द्र, नेपालगंज । ०८१–५५००५१

ङ) सुदुर पश्चिम क्षेत्रीय प्रहरी तालिम केन्द्र, दिपायल ।  ०९४–४४०१७३ 

४. रु.१००।– (एक सय) र एक भन्दा बढी समूहमा दरखास्त दिएमा २०% थप दस्तुर लाग्ने छ ।  

५. शैक्षिक योग्यता नेपाली लेखपढ गर्न राम्रोसंग जानेको ।  

६. उमेर-प्रहरी जवान पदको लागि छनौट हुने सालको बैशाख १ गते १८ वर्ष पुरा भई २३ वर्ष ननाघेको ।  

७. अन्य आवश्यक योग्यताहरु 

क) कुनै नैतिक पतन देखिने फौजदारी अभियोगमा सजाँय नपाएको ।  

ख) राजनीतिमा नलागेको ।

ग) कुनै ध्वंसात्मक संस्थाको सदस्य नभएको वा नरहेको ।  

घ) प्रहरी प्रधान कार्यालयबाट तोकिएको स्वीकृत चिकित्सकबाट निरोगिताको प्रमाणपत्र पाएको (स्वास्थ्य परीक्षण 

दरखास्त दर्ता पछि मात्र गराईने छ) ।  

ङ) आँखा माइनस २ वा प्लस २ भन्दा बढी कमजोर नभएको ।  

च) छाती कम्तीमा नफुलाउँदा ३० र फुलाउँदा ३२ इन्च भएको ।

छ) उचाईः पुरुषको लागि घटिमा ५ फिट २ इन्च र महिलाको लागि घटिमा ५ फिट उचाई भएको ।

८. दर्खास्तसाथ समाबेश गर्नु पर्ने कागजातहरु 

क) शैक्षिक योग्यता, उमेर खुल्ने चारित्रिक प्रमाणपत्र र नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्रको प्रतिलिपिहरुमा उम्मेदवार स्वयमले सक्कल बमोजिम नक्कल ठीक छ भनि दस्तखत गर्नु पर्नेछ ।  

ख) आदिवासी/जनजातिका हकमा नेपाल आदिवासी/जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान ऐनमा सूचीकृत भएको जातिको हकमा सोही सूचीको आधारमा, तर नेपाल आदिवासी/जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान ऐनमा सूचीकृत भएको जाति भित्र एकभन्दा बढी थरहरु भएमा सम्बन्धित स्थानीय निकायको प्रमुखको सिफारिशमा प्रमुख जिल्ला अधिकारीबाट सूचीकृत भएको जाति भित्रको थर भनी प्रमाणित गराई दरखास्त साथ पेश गर्नु पर्नेछ ।

ग) दलितका हकमा राष्ट्रिय दलित आयोगबाट सूचीकृत भएको जातिको हकमा सोही सूचीको आधारमा, तर, राष्ट्रिय दलित आयोगबाट सूचीकृत भएको जाति भित्र एकभन्दा बढी थरहरु भएमा सम्बन्धित स्थानीय निकायको प्रमुखको सिफारिशमा प्रमुख जिल्ला अधिकारीबाट सूचीकृत भएको जाति भित्रको थर भनी प्रमाणित गराई दरखास्त साथ पेश गर्नु पर्नेछ ।

घ) मधेसीका हकमा नेपाल सरकाले नेपाल राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी तोके बमोजिमको संस्थाबाट मधेसी भनी प्रमाणित गरेको आधारमा, तर नेपाल राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी संस्था नतोकेसम्म सम्बन्धित स्थानीय निकायको प्रमुखको सिफारिशमा प्रमुख जिल्ला अधिकारीबाट मधेसी भनी प्रमाणित गराई दरखास्त साथ पेश गर्नु पर्नेछ ।

ङ) पिछडिएको क्षेत्रका लागि अछाम, कालिकोट, जाजरकोट, जुम्ला, डोल्पा, बझाङ, बाजुरा, मुगु र हुम्ला जिल्लामा स्थानीय बासोवास गरी सम्बन्धित जिल्लाबाट नै नागरिकताको प्रमाण-पत्र प्राप्त गरेको तथा सम्बन्धित गाउँ विकास समिति वा नगरपालिकाबाट दरखास्त दिंदाका बखत सम्म सोही स्थानमा स्थायी बसोवास भएको भन्ने सिफारिस गरिएको ।

च) आफुले अध्ययन गरेको अन्तिम शिक्षण संस्था र आफ्नो नातेदार बाहेक अन्य दुई जना प्रतिष्ठित व्यक्तिहरुबाट पाएको राम्रो चरित्रको सक्कल प्रमाणपत्रहरु ।  

९. सम्पर्क मिती तथा स्थान : मिति २०६९/०८/२१ गते सम्बन्धित क्षेत्रीय प्रहरी तालिम केन्द्रहरुमा ।

पुनश्च:
१) हरेक चरणको परीक्षा समाप्ती पछि नतिजा प्रकाशन गरिने छ र उत्तीर्ण उम्मेदवारलाई मात्र अर्को परीक्षामा सम्मिलित गराईनेछ ।  

२) परीक्षा संचालन गर्दा समावेशी तथा खुल्ला तर्फको एउटै परीक्षा संचालन गरिने छ र निजहरुले प्राप्त गरेको अंकको आधारमा समावेशी तर्फका उम्मेदवारहरु बिच मात्र छुट्टा-छुट्टै प्रतिस्पर्धा गराई पद पूर्ति गरिनेछ ।  

३) अन्तर्वार्ता परीक्षाको नतिजा प्रकाशन गर्दा निम्नानुसार क्रममा गरिनेछ ।

क) समावेशी तर्फ  

(अ) महिला, (आ) आदिवासी/जनजाति, (इ) मधेसी, (ई) दलित, (उ) पिछडिएको क्षेत्र

ख) खुल्ला तर्फ   

४) प्रहरी जवान पदमा नियुक्ति पाएपछि प्रहरी प्रधान कार्यालयबाट निर्धारण गरेको पाठ्यक्रम अनुसारको आधारभूत तालिम गर्नु पर्नेछ ।  

५) यो प्रतियोगिता संचालन अवधिभरमा विभिन्न कारणले रिक्त भई नियमानुसार खुल्ला प्रतियोगिताद्वारा लिन मिल्ने सम्बन्धित पदमा समावेशीको आधारमा यसै प्रतियोगिताबाट छनौट गर्न सकिनेछ ।  

६) दरखास्त पेश गर्दा सक्कल प्रमाणपत्रहरु साथमा लिई स्वयम् उपस्थित हुनु पर्नेछ ।  

७) सम्पूर्ण परीक्षाहरु प्रहरी प्रधान कार्यालयले तोकेको ढाँचा बमोजिम सम्बन्धित तालिम केन्द्रहरुबाट संचालन गरिनेछ ।  

मितिः २०६९-०७-१५ गते ।

प्रहरी प्रधान कार्यालय  

मानवश्रोत विकास विभाग

भर्ना तथा छनौट शाखा  

नक्साल, काठमाडौं ।

फोन नम्बर : ०१-४४१४९०६

राष्ट्रिय मूलवासी महासंघको क्षेत्रीय सम्मेलनमा सहभागी होऔं

शिक्षित बनौं!  संगठित होऔं!!  संघर्ष गरौं!!!

विदेशी आर्यन ब्राह्मणी शासकको दासत्ववाट पूर्णमुक्तिका लागि

राष्ट्रिय मूलवासी महासंघको क्षेत्रीय सम्मेलनमा सहभागी होऔं 

स्थान : युवा किसान कृषि फार्म, लोहारपट्टी (महोत्तरी)

मिति: २०६९ कार्तिक २९ गते बुधवार (दिनांक : १४ नोभेम्बर २०१२)

समय : विहान ९:३० वजे देखि रात्रि ८:३० बजे सम्म

उद्घाटन सत्र : विहान १०:३० वजे देखि दिउंसो १२:०० वजे सम्म

बिषय: व्यवस्था परिवर्तनको जनआन्दोलन निर्माण गर्नका लागि बहुजन मूलवासी समाजमा जागृति ल्याउन आवश्यक छ । अथवा देशमा सवै किसिमको समस्याको निर्माता ब्राह्मणी शासक हुन र गुलामी वाट मुक्तिको एउटै मात्र विकल्प जनआन्दोलन हो । एक चर्चा ।

मुख्य अतिथि : मा. शकुन शेरचन्द , संयोजक (राष्ट्रिय मूलवासी मोर्चा)

बिशिष्ठ अतिथि: मा. विश्वेन्द्र पासमान, राष्ट्रिय अध्यक्ष (दलित जनजाति पार्टी)

अतिथि :  १) किरण याक्तेन, मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टी, (२) मा. जुवेद आलम, वरिष्ठ पत्रकार एवं राज्य कार्यकारिणी सदस्य (रा.मू.नि.पत्रकार संघ विहार)

(३) एडभोकेट गणपति यादव (मूलनिवासी वकिल संघ (विहार)

प्रथम प्रवोधन सत्र : दिउंसो १२:०० वजे देखि दिउंसो १:३० वजे सम्म

बिषय : लुटतन्त्रको संस्कार स्थापित गर्न कर्मचारीलाई विभिन्न नाममा खण्डीकरण गरी कर्मचारीतन्त्रलाई पंगु बनाई राख्नु शासक वर्गको सुनियोजित सड्यन्त्र हो । अथवा जातिय र क्षेत्रीय मुक्तिको नाममा बहुजन मूलवासी समाजलाई खण्डीकरण गरी बहुसंख्यक मूलवासी माथि अल्पसंख्यक विदेशी आर्यनले शासन गर्ने ब्राह्मणी हतियार हो ।

वक्ताहरु : (१) मा. हरिदेव मंडल, संयोजक (मूलवासी शिक्षक संघ) (२) मा. भिम बहादुर आले मगर (राष्ट्रिय मूलवासी महासंघ)

(३) कृष्ण बहादुर तामांग (मंगोल डेमोक्रेटिक पार्टी) (४) मा. राम सेवक मंडल, संयोजक (मूलवासी कर्मचारी संघ)

दिउंसो १:३० वजे देखि २:३० वजे सम्म भोजन अवकास र २:३० वजे देखि ४:०० वजे सम्म द्वितीय प्रवोधन सत्र

बिषय: देशमा सत्ता परिवर्तन भयो तर व्यवस्था परिवर्तन भएन । व्यवस्था परिवर्तनको अभावमा कुनै परिवर्तन सम्भव छैन

वक्ताहरु : (१) मा. रामेश्वर महरा, केन्द्रिय सदस्य (दलित जनजाति पार्टी) (२) मान्यवर बैधनाथ मंडल (मूलवासी शिक्षक संघ)

(३) मा. नवल किशोर राउत, (मूलवासी दृष्टिकोण, साप्ताहिक) (४) मा. गंगाप्रसाद दास, सचिव (राष्ट्रिय मूलवासी महासंघ)

सांझ ४:०० वजे देखि ४:३० वजे सम्म चिया अवकास र ४:३० वजे देखि रात्री ७:०० वजे सम्म प्रतिनिधि सत्र

प्रगति समिक्षा एवं आगामी कार्यक्रम र बजेट निर्धारण, पूर्णकालीन कार्यकर्ताको चयन, जिल्ला कार्य निस्पादन समिति निर्माण तथा केन्द्रिय समिति विस्तार ।

(१) अधिवक्ता राम वीर राय (गैह्राभेटपुर) (२) मा.गुञ्ज बहादुर लङ्गेली र  मा.सूर्य मेसुर (हात्तिलेट), (३) मा. जय प्रकास साह (वलवा), (४) मा.चन्दर दास (धनुषा) (५) मा.सवजान साफी (औरही) (६). मा.सुरज सिंह्र कुशवाहा (पशुपतिनगर), (७) मा.जयकरण चौधरी (मेघनाथ गोरहन्ना), (८) मा.विपीन विहारी यदुवीर (पर्सा देवाड) (९) मा.छीलाल साह (हात्तिलेट) (१०) मा. धर्मवीर पासमान मिर्चैया (११) मा. चन्देश्वर सदा (सिराहा) (१२) मा.उपेन्द्र दास (माडर) (१३) मा. लखिचन पासमान (कुर्था) र (१४) मा.देवेन्द्र यादव (सम्सी)

शासक जातिको दासत्व (गुलामी) वाट पूर्णमुक्तिको लागि व्यवस्था परिवर्तन आवश्यक छ । व्यवस्था परिवर्तनको लागि जनआन्दोलन जरुरी छ । जनआन्दोलनको सफलता पिडीत समाजको आफ्नै श्रोत/साधन वाट सम्भब छ । मूल्य नतिरी मुक्ति पाईन्न । तसर्थ व्यवस्था परिवर्तनको जनआन्दोलन निर्माण अभियानमा सहयोग गर्नु सचेत मूलवासीको दायित्व हो ।

यस राष्ट्रव्यापी जनआन्दोलन निर्माण अभियानमा तन, मन र धनले सहयोग गरी विश्वलाई स्वतन्त्रता, समानता, बन्धुत्व र न्यायको पाठ सिकाउने शान्तिका अग्रदूत महामानव गौतम बुद्धको ज्ञान दर्शन र सिद्धान्तमा आधारित फुले अम्बेडकरी विचारधाराको जनआन्दोलन बलियो बनाउनका लागि सवै कार्यकर्ता, कैडर्स एव मूलवासी बहुजन सामाजका शिक्षक, बिद्धार्थी, पत्रकार, वकिल, युवा, महिला, किसान, व्यवसायी, बुद्धिजीवी, सामाजिक कार्यकर्ता तथा हितचिन्तकहरुमा हार्दिक अनुरोध छ ।

भवदीय:

श्याम साह (९८४४०५६१२१), राम दिनेश मंडल (९८१६८२०२३०), अलि हुसेन (९८०४८०२९९४), नरेश बैठा (९८०७६३८९५५), जनिफ राईन (९८०७६४१३८७), दाउद शेष (९८०७८५७५७३), सुनिल कुमार साह, बिक्रम दास (९७२४४५१०३३), कोशी मंडल, शाहिद शेष (९८०७६१७६२२), राम नाथ पासमान, तपेश्वर साह (९८०४८५३३२३), नन्द किशोर रजक, जय कुमार मंडल (९८०४८१२२७६), उपेन्द्र मंडल, लालवावु यादव (९८०४८६५४३२)

राष्ट्रिय मूलवासी महासंघ क्षेत्रीय सम्मेलन आयोजक समिति लोहारपट्टी (महोत्तरी)

प्रवेश शुल्क रु. १००/ (महिला र विद्धार्थी रु. ५०/ मात्र ।

गृह मन्त्रालयको अत्यन्त जरुरी सूचना

नेपाल सरकार गृह मन्त्रालयको

अत्यन्त जरूरी सूचना

 

सूचना प्रविधिको प्रयोगमा आएको ब्यापकतासंगै इन्टरनेट लगायत विद्युतीय सञ्चारमाध्यममा सार्वजनिक नैतिकता र शिष्टाचार बिरुद्धका अश्लिल सामग्री प्रशारण एवं प्रवाह हुने गरेको पाइएको र त्यस्ता सामग्रीले समाजमा विकृति विसंगती फैलाउनुका साथै आपराधिक गतिविधि समेत बढाउने भएकोले विद्युतीय कारोवार ऐन-२०६३ विपरीत त्यस्ता सामग्रीहरु प्रशारण, प्रदर्शन, बिक्रि वितरण र प्रवाह गर्न निषेध गरिएको छ। विद्युतीय कारोवार ऐनले निषेध गरेको त्यस्ता सामग्रीहरु इन्टरनेट सेवा प्रदायक लगायत सम्बद्ध संस्थाहरुले तिनको प्रसारण, प्रवर्द्धन वितरण एवं प्रवाह गर्ने कार्य बन्द गर्नु पर्नेछ। यस ऐनले निषेध गरेका सार्वजनिक नैतिकता र शिष्टाचार विरुद्धका अश्लिल सामग्रीहरु प्रकाशन, प्रदर्शन, प्रशारण एवं बिक्री वितरण गरेको पाइएमा उक्त ऐनको दफा ४७ बमोजिम एक लाख रुपैंया जरिवाना र ५ वर्ष कैद सजाय हुने व्यहोरा समेत जानकारी गराइन्छ। साथै प्रचलित कानूनले निषेध गरेका अश्लिल सामग्रीहरु कसैले प्रशारण, बिक्री वितरण एवं प्रवाह गरेको पाइएमा त्यस्ता सामग्री प्रवाह गर्ने संस्था वा साइट समेत उल्लेख गरी देहायको ठेगानामा खवर गरिदिनुहुन समेत सर्वसाधारण सबैमा गृह मन्त्रालय हार्दिक आग्रह गर्दछ।

सूचना दिने ठेगाना

 

(क) इमेल ठेगानाः- १. siteinfo@nta.gov.np २. info@nepalpolice.gov.np ३. info@moha.gov.np ४. moicgon@ntc.net.np ५. apf.securitydivision@gmail.com

ख) लिखित सूचना दिन चाहेमाः 1.   गृह मन्त्रालय, शान्ति सुरक्षा शाखा   2.   सूचना तथा सञ्चार मन्त्रालय   3.   नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरण   4.       प्रहरी प्रधान कार्यालय

ईपीएस मार्फत कोरिया पुगेका नेपाली माथी अमानविय व्यवहार र यौन शोषण

24:38

ईपीएसमा अमानविय व्यवहार र यौन शोषण

नेपाल तामाङ संघ कोरियाको छैटौ अधिबेशन सम्पन्न

दक्षिण कोरिया, अक्टुबर ३०
नेपाल तामाङ संघ दक्षिणकोरियामा विर्ख बहादुर तामाङको अध्यक्षतामा ११ सदस्यीय कार्यसमिति चयन भएको छ । नवगठित कार्यसमितिका उपाध्यक्षमा अमर तामाङ काभ्रे र सागर तामाङ काभ्रे, सचिवमा विकास मोक्तान तामाङ दोलखा, सह-सचिव नवराज थिङ तामाङ मकवानपुर, कोषाध्यक्षमा चित्र बहादुर मोक्तान तामाङ रामेछाप र सदस्यहरुमा क्रमशः ओम विक्रम तामाङ काभ्रे, असल मान तामाङ काभ्रे, सुवास मोक्तान तामाङ झापा, चित्र बहादुर मोक्तान तामाङ काभ्रे, दावा काल्साङ लोप्चान तामाङ रसुवा रहेका छन ।

दक्षिण कोरियामा रहेका तामाङहरुको संस्था नेपाल तामाङ संघको छैठौं अधिवेशन कोरियाको राजधानी सोल स्थित एनआरएनको नेपाल हाउसमा आईतबार सम्पन्न भएको हो । सो अधिवेशनबाट पूर्व अध्यक्ष उईना तामाङलाई पराजित गरी विर्ख बहादुर तामाङ अध्यक्षमा निर्वाचित भएका हुन भने अन्य पदाधिकारी सर्वसम्मत चयन भएका छन ।

नव निर्वाचित नेपाल तामाङ संघ दक्षिण कोरियाका पदाधिकारी र सदस्यहरुलाई निर्वाचन समितिका संयोजक तथा एनआरएन कोरियाका उपाध्यक्ष मनिक लामाले पद तथा गोपनीयताको सपथ गराएका थिए । महाधिवेशनमा निवर्तमान सचिव देवसिंह तामाङले संघको वार्षिक प्रगति प्रतिवेदन प्रस्तुत गरेका थिए ।

सो कार्यकालमा लोछार लगायत नेपालबाट कलाकार ल्याई साँस्कृतिक कार्यक्रम गर्नुका साथै दाक्षिण कोरियामा कामको सिलसिलामा अंगभंग भएका, दुःखमा परेका, पिडितहरुलाई आर्थिक देखि नेपालमा पनि तामाङ संचार समुह र गुम्बा निर्माण गर्नको लागि आर्थिक सहयोग लगायतका विषयबस्तु प्रतिवेदनमा प्रस्तुत गरे भने कोषाध्यक्ष राजेश लामाले आर्थिक प्रतिवेदन प्रस्तुत गरेका थिए ।

यसैगरी आधिवेशनले संरक्षकमा राजदुत कमान सिंह लामा र सल्लाहकार सदस्यहरुमा क्रमसः उइना तामाङ, मनिक लामा, इन्द्र माया तामाङ, उर्गेन लामा, राजेश लामा, टिकाराम तामाङ र दोन्डुप लामा चयन गरेको छ । राजदूत कमान सिंह लामा प्रमुख अतिथि र एनआरएन महासचिव तेन्जी शेर्पा विशेष अतिथि रहेको कार्यक्रम संस्थाका पूर्व अध्यक्ष उईना तामांगको अध्यक्षतामा सम्पन्न भएको थियो ।

8:53

Tamang sangha south korea

दशैं, दशा र दिशा

-राजेन्द्र महर्जन 

दशैंको नाममा राज्यले चलाउने यो धर्म-अस्त्र समस्त देशवासी हिन्दुका विजय र वैभवका लागि होइन, शासन चलाउने पाखण्डका रुपमा विकसित हुँदै आएको छ । यी दुवै वास्तविकता तर्फ हिन्दु र गैरहिन्दु सबैले ध्यान पुर्‍याउनु  र यिनको विरोध गर्नु अत्यन्त आवश्यक छ ।

सबैजसो नेपाली महान् चाडका रुपमा दशैं मनाउँदै गर्दा एक नेपालीले आत्महत्या गरे- गरिबीका कारण दशैं मनाउन नसक्दा । माडी, चितवनमा लोहोरो र सिलौटो बनाएर जीविका चलाउँदै आएका एक दलितले गरिबीमाथि विजय प्राप्त गर्न नसकेपछि विजयादशमीको मुखैमा झुन्डिएर जीवन समाप्त पारे । १२ जना छोराछोरीका लागि दशैंको गर्जो टार्न नसकेपछि अयोध्यापुरीका धनबहादुर परियारले मृत्यु आत्मसात् गरे । तर उनले आफ्नो शव उठाउन पनि अरुले चन्दा उठाउनुपरेको तीतो यथार्थ भने देख्नुपरेन । 

गरिबीका कारण दशैं मनाउन नसक्दा आत्महत्या गरिएको घटना त सार्वजनिक भएको एउटा तथ्यमात्रै हो ।
दिनदिनै मृत्यु भोग्नेहरूको तीतो यथार्थ दशैंमा अझ कहालीलाग्दो हुने अवस्था उजागर भएकै छैन । दशैंमा निधारमा लगाइने अक्षताका रुपमा मात्रै चामल देख्न पाउने बालबालिका र त्यही चामल पनि तिनले टिपेर खालान् कि भन्दै चिन्तित हुने अभिभावकले दिन/रात मृत्यु भोगिरहेको तथ्यतिर राज्यको कमै ध्यान गएको छ । विजयादशमीको बेलामात्रै भात र मासु खान पाउने जीवनविरोधी दशामा परिवर्तन ल्याउन सकिएन भने महान् पर्व मानिने विजयादशमी धेरैजसो गरिब नेपालीका लागि, गरिबमा पनि गरिब दलितका लागि महादशा भएर वर्षेनि आइ नै रहनेछ । 

दिन/रात मृत्यु भोगिरहेका गरिब र दलितको तीतो दशामा सुधार र परिवर्तन 'शुभकामना' बाट मात्रै प्राप्त हुँदैन, चाहे त्यो दशैंको बेला दिइने शुभविजयाको होस् या नयाँ वर्षमा दिइने शुभवर्षको । 'शुभकामना' बाटै तीतो दशामा सुधार हुने भए यो वर्षको दशैंका चार दिनमा एसएमएस शुभकामना दिने साढे दुई करोड नेपालीमा धनबहादुर परियार पनि पक्कै पर्ने थिए र उनीजस्ता गरिबले दशैं दशा भएकाले आत्महत्या गर्नुपर्ने पनि थिएन । नेपाली राज्य, राज्य नियन्त्रित संस्थान र निजी संस्थानहरूमा गरिबप्रति अलिकति मात्रै सामाजिक जिम्मेवारीको भावना छ भने तिनले तत्कालै परियार परिवारलाई दशैंमा राहत दिने थिए तर तिनीहरू त शुभकामना आदान-प्रदानमै मस्त रहे । अहिले पनि समय छ, तिनीहरूले दशैंको शुभकामनाबापत प्राप्त केही करोड रकममध्ये सानो अंशमात्रै राहतका काममा खर्चने हो भने पनि गरिब परिवारका सदस्यले आत्महत्या गर्नुपर्ने अवस्थामा कमी आउँछ । 

निराशाबाट गाँजिएको नेपाली समाजमा शुभको कामना गर्नु नै सर्वप्रिय मानसिक खेल भएको छ । शुभकामना पूर्तिका लागि गर्नुपर्ने शुभकर्मका लागि कमै पहलकदमी भएको छ । शुभकर्मको ठेक्का वर्तमान जीवनका लागि नेताहरूको हातमा र भविष्यको जीवनका लागि देवीदेवताको हातमा सुम्पनु नै यो मानसिक खेलको विशिष्टता हो । शुभकामना साकार पार्न मानवीय पहल जरुरी छ भन्ने जान्दाजान्दै पनि यस्तो खेलमा रमाउनु नै दशैंको ठूलो सांस्कृतिक पक्ष हो । यस खेलको सबैभन्दा ठूलो संरक्षक र सञ्चालक नेपाली राज्य हुँदै आएको छ, जुन व्यावहारिकरुपमा अझै 'सेकुलर' (धर्मनिरपेक्ष वा लौकिक) हुन सकेको छैन । बीपी कोइरालादेखि हर्क गुरुङसम्मको भाषा सापटी लिएर भन्दा, अझै पनि 'राष्ट्र' बन्न नसकेको नेपाली राज्य संवैधानिकरुपमा धर्मनिरपेक्ष भए पनि व्यावहारिकरुपमा हिन्दु धर्मसापेक्ष नै छ । नेपाली राज्यले अझै पनि त्यस्ता हिन्दु धर्मका मूल्य-मान्यताका आधारमा सांस्कृतिक कर्म गर्दैछ, जसले लोक, लौकिकता, लोकतान्त्रिक पहललाई प्रोत्साहित गर्दैन, बरु शुभकर्म र मानवीय पहलको साटो शुभकामना, आशीर्वाद र चाकरीलाई नै प्रेरित गर्छ ।

दशैं र राष्ट्रपतिको टीका

हुन त 'असली हिन्दुस्थान' बनाउने कसम खाएर गोरखा राज्य विस्तार गरेका शाहवंशीय राजाहरूको राजतन्त्र समाप्त भइसकेको छ । गोरखाली राज्यबाट नेपाली राज्य बने पनि राज्य र राज्यतन्त्रमाथि आसीन हुने पदाधिकारीहरूको हिन्दुवादी मानसिकता भने फेरिएको छैन । शाहवंशीय राजामध्येका अन्तिम राजा ज्ञानेन्द्र शाह जनताको आन्दोलनका कारण गद्दीच्युत भइसेकका छन् तर पनि उनी तेत्तीस करोड देवीदेवताको आशीर्वादले पुनः हिन्दु राजा वा हिन्दुहरूका भगवान् बन्ने दाउमा छन् । सबैभन्दा विडम्बना त धर्मनिरपेक्ष घोषणा गरिएको नेपाली राज्यका प्रमुख डा. रामवरण यादवले गद्दीच्युत राजासँग सांस्कृतिक प्रतिस्पर्धा गर्दै आफूलाई नयाँ राजाका रुपमा उभ्याउन खोज्ने नसुहाउँदो काम गरिरहेका छन् । दशैंमा आम मानिसलाई टीका लगाउने काममा भएको पूर्व राजा र वर्तमान राष्ट्र प्रमुख बीचको लिगलिगे दौडले लोक, लोकतन्त्र र लौकिकता (सेकुलरिज्म)लाई लोप्पा खुवाएको छ । र, गरिबी, उत्पीडन र शोषणको दशामा सुधार र परिवर्तनका लागि मानवीय पहल गर्नु जरुरी छैन, दशा मन्छाउन देवीदेवता भाके हुन्छ, अलौकिक शक्तिको आराधना गरे आशीर्वाद पाइन्छ भन्ने भावधारालाई शीतलनिवासबाट पनि प्रवाहित गरिएको छ, पहिले नारायणहिटी राजदरबारबाट गरिएझैं । यस अर्थमा गणतन्त्रमा नारायणहिटी राजदरबारका राजा शीतल निवास सरे भन्ने अर्थमा कार्टुनिस्ट रविन सायमिले राजाको हातबाट टीका लगाउन चाहने बटुवालाई राष्ट्रपतिकहाँ जाने संकेत गदै व्यंग्य गर्नु यथार्थसम्मत हुन्छ ।

नेपाली राज्यका राष्ट्रपति डा. रामवरण यादव हिन्दु धर्मावलम्बी हुनु, आस्था र उपासनाका हिसाबले आस्तिक हुनु र उनका निजी आचरण गर्ने क्रममा कुनै मठमन्दिर जानु अस्वाभाविक होइन । तर एक जना राष्ट्रपतिका रुपमा गरिने यस्ता धार्मिक र सांस्कृतिक आचरणले धर्मनिरपेक्ष राज्यको धज्जी उडाउँदै आएको छ र व्यक्तिगतरुपमा पनि नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री भइसकेका डा. यादवको प्रजातान्त्रिक राजनीतिको अधोवस्त्रलाई पनि उडाउन बाँकी राखेको छैन । सबैखाले दशा र दुर्दशा अन्त्यका लागि देवीदेवताको स्तुति गर्दै, महिषासुरको हत्या गर्ने काली, दुर्गा वा पार्वतीका अर्चना गर्दै राष्ट्रपति निवास शीतलनिवासमा प्रजाहरूलाई टीका लगाइदिनुले हिन्दु अधिराज्यकै दुर्गन्ध सञ्चार गरेको छ । र, राष्ट्रपति डा. यादवमा नयाँ राजा बन्ने सांस्कृतिक मूल्य-मान्यता जब्बरसँग गाँठो परेको तथ्यलाई उजागर गरेको छ ।

'असली हिन्दुस्थान' र दशैं

सांस्कृतिक इतिहाससम्बन्धी लेखक प्रयागराज शर्माका अनुसार नेपालमा साँढे दुई सय वर्षसम्म कायम रहेको शाहवंशीय राजतन्त्रको धार्मिक र सांस्कृतिक आधार हिन्दु धर्म थियो । नेपालको भौगोलिक एकीकरण गरेका गोरखाली राजा पृथ्वीनारायण शाहको लक्ष्य थियो, असली हिन्दुस्थान बनाउने । त्यस लक्ष्यलाई जंगबहादुर राणाले पूरा गरेका थिए, सन् १८५४ मा मुलुकी ऐन बनाएर, जातप्रथालाई संस्थागत गरेर, हिन्दु धर्मका देवीदेवता, मठमन्दिर र चाडबाडलाई महिमामण्डित गरेर । शाहको लक्ष्य र राणाको पहललाई नेपाली राज्य चलाउन शासकहरूले हालसम्म त्याग्न सकेका छैनन्, मुख र अक्षरले जे भने पनि । उनीहरूले नेपाललाई असली हिन्दुस्थान बनाउन गरेका धार्मिक र सांस्कृतिक कसरतकै कारण आज दशैं पनि नेपालकै मुख्य चाडका रुपमा स्थापित भएको छ र दशैंसँगै अलौकिकता र पूजाअर्चनाको बाढी पनि आएको छ । तर, 'हिन्दु धर्मावलम्बीहरूको महान् चाड विजयादशमी' को नेपथ्यमा रहेको सांस्कृतिक राजनीति विचारणीय छ।

आफूलाई हिन्दुपति भन्ने शाहवंशीय राजाहरूको राजतन्त्रअन्तर्गत स्थापित राणा शासनले मूलतः दशैंलाई राज्य र देशकै पर्वका रुपमा फैलाएको थियो । सामाजिक मानवशास्त्री डेविड गेल्नरका अनुसार राणा शासनले मुलुकी ऐनको निर्माण, दशैं पर्वको फैलावट र ब्राह्मणहरूलाई प्रोत्साहनमार्फत् हिन्दु अधिराज्य निर्माण गरेको थियो । एथ्नोग्राफीका प्रोफेसर रिचार्ड बर्घटका अनुसार दशैंकै बेला राजाहरूले ब्राह्मणबाट आशीर्वाद लिने र राजाहरूले आफ्ना भारदार, नातेदार र उच्च प्रजालाई आशीर्वाद दिने काम गर्थे, राजनीतिक-सांस्कृतिक सत्ताको अभ्यासका क्रममा । सबैभन्दा महत्वपूर्ण राज्यको कामका रुपमा राजाहरूसँग विभिन्न ठेक्कापट्टाको वार्षिक नवीकरण र सरकारी जागिरमा थमौती वा बर्खास्तीका लागि गरिने पजनी पनि दशैंमै गरिन्थ्यो । यी सबै कामका लागि शासकहरूको चाकरी गर्ने/गराउने दरबारिया संस्कृति विकास भएको तथ्य डोरबहादुर बिष्टले उल्लेख गरेका थिए ।

सांस्कृतिक साम्राज्य

दशैंसँग जोडिएको अर्को पक्ष हो, गैरहिन्दु धर्मावलम्बीहरूमा जोरजबर्जस्ती गरी दशैं मनाउन बाध्य पारिएको ऐतिहासिक तथ्य । गोरखाली राज्यसँग लामो समयसम्म द्वन्द्वमा रहेका पूर्वका राई र लिम्बूमाथि दशैं लादिएको तथ्य अहिले बिर्सन थालिएको छ । हिन्दु अधिराज्य विस्तार र सुदृढीकरणका लागि गरिएको यस्तो सांस्कृतिक अतिक्रमणका कारण गैरहिन्दु धर्म र संस्कृतिमाथि अत्याचार भएको तथ्य विचारणीय छ ।

समाजशास्त्री चैतन्य मिश्रका अनुसार नेपालमा दशैंको प्रवल पक्ष भनेको हिन्दु राज्यको संवैधानिकता र त्यसअन्तर्गत परिचालन गरिने शक्तिशाली सांस्कृतिक साम्राज्यवाद हो । हुन त लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको स्थापनासँगै हिन्दु राज्यको संवैधानिकता समाप्त पारिए पनि राज्यका अंगअंगमा त्यसको रगत बगिरहेको तथ्य राष्ट्रपतिबाट भएको टीकाटालो र राज्यबाट दिइएका लामो बिदा अनि सरकारी कर्मचारीको दशैं खर्चबाट अझै झल्किन्छ नै । मिश्रका अनुसार विगतमा बडादशैंमा राजाको सन्देशदेखि लिएर कार्यालय-विद्यालयको लामो छुट्टी, राज्य संरक्षित बलि र बढाइँ, दरबारदेखि मन्त्रीसम्मको टीकाका लामो टिभी प्रसारण आदि अन्य धर्म र धर्मावलम्बीमाथि साँधिएका शक्तिशाली अस्त्र हुन् । दशैंको नाममा राज्यले चलाउने यो धर्म-अस्त्र समस्त देशवासी हिन्दुका विजय र वैभवका लागि होइन, शासन चलाउने पाखण्डका रुपमा विकसित हुँदै आएको छ । यी दुवै वास्तविकतातर्फ हिन्दु र गैरहिन्दु सबैले ध्यान पुर्‍याउनु र यिनको विरोध गर्नु अत्यन्त आवश्यक छ ।

नेपाललाई हिन्दु अधिराज्यबाट धर्मनिरपेक्ष लोकतान्त्रिक राष्ट्र बनाउने हो भने नेपाली राज्यले विगतका धार्मिक अत्याचारमा क्षमा माग्नु, नेपालका सबै धर्म, भाषा र जातिका संस्कृतिलाई न्याय र समताको आँखाले हेर्नु र व्यवहार गर्नु जरुरी हुन्छ । तर, राज्य चलाउने सत्तापक्षी र विपक्षी नेताहरूको ध्यान कुर्सीमा मात्रै टाँसिएको बेला दशैं, देवीदेवता, धर्मबारे लोकतान्त्रिक र लौकिक चिन्तनको आशा गर्न सकिँदैन, जसरी देवीदेवताजस्ता अलौकिक शक्तिको अर्चना र आशीर्वादको भरमा वर्तमान दशामा सुधार र परिवर्तनको आस गर्न सकिँदैन । यस अर्थमा वर्तमान जीवनको दशामा सुधार र परिवर्तनका लागि जनताको लौकिक र लोकतान्त्रिक पहल नै वैज्ञानिक दिशा हुनसक्छ । अन्यथा, देवीदेवताको मूर्ति र मन्दिर बनाउने धनबहादुर परियारजस्ता गरिब दलितले दुर्दशाका कारण जीवन त्याग्नुपर्ने बाध्यता आइलागिरहन्छ र उनीहरूलाई देवीदेवताका आशीर्वादले कहिले पनि बचाउने छैनन् ।

सगरमाथाको नाम र क्षेत्र समेटेर चीनले राष्ट्रिय पार्क बनायो

चीनले नेपाल-तिब्बत सीमा क्षेत्रमा सगरमाथाकै नाममा विश्वकै अग्लो नेसनल पार्क (राष्ट्रिय निकुञ्ज) निर्माण गरेको छ । ७८ हजार वर्गकिलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको पार्कले सगरमाथालगायत ८ हजार मिटरभन्दा अग्ला पाँच र ७ हजार मिटर अग्ला दस हिमाल समेटेको चिनियाँ सञ्चार माध्यमहरूले जनाएका छन् ।

'चोमोलोङमा नेसनल पार्क' नामकरण गरिएको निकुञ्ज शुक्रबारदेखि सञ्चालनमा आएको हो । 'सगरमाथा' को तिब्बती नाम 'चोमोलोङमा' हो । चिनियाँ सञ्चार माध्यमले उक्त निकुञ्ज विश्वकै अग्लो स्थानमा रहेको दाबी गरे पनि नेपालले सन् १९७६ मै 'सगरमाथा राष्ट्रिय निकुञ्ज' स्थापना गरेको थियो ।

१ हजार १ सय ४८ वर्गकिलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको निकुञ्जले समेत सगरमाथा, ल्होत्से, नुप्त्से, चोयु, अमा दब्लम हिमाल तथा वरपरका क्षेत्र ओगटेको छ । सोलुखुम्बु जिल्लाको उत्तरी भागमा अवस्थित निकुञ्ज १९७९ मा विश्व सम्पदामा सूचीकृत भएको हो । नेपालले सगरमाथा राष्ट्रिय निकुञ्ज घोषणा गरेको करिब ३६ वर्षपछि चीनले समेत उसैलाई लक्षित गरी अर्को स्थापना गरेको हो ।

तिब्बतलाई विश्वकै महत्त्वपूर्ण गन्तव्यका रूपमा स्थापित गर्ने केन्द्रीय सरकारको लक्ष्यअनुरूप निकुञ्ज निर्माण भएको चिनियाँ समाचार एजेन्सी सिन्ह्वाले उल्लेख गरेको छ । पार्कभित्र इकोलोजिकल भ्याली, सांस्कृतिक क्षेत्र, हट स्पि्रङ तथा बर्फले छोपिएको जंगलसमेत बनाइएका छन् । सगरमाथाले विश्वभरका पर्यटकहरूलाई आकषिर्त गरिरहेको उल्लेख गर्दै सिन्ह्वाले यसै वर्षमात्र ७३ हजारले यो क्षेत्र भ्रमण गरेको बताएको छ ।

राष्ट्रिय निकुञ्जभित्र विशाल क्षेत्र समेटिएकाले नेपालसमेत लाभान्वित हुने ल्हासास्थित महावाणिज्य दूतावासका वाणिज्यदूत दधिराम भण्डारीले बताए । 'दुई मुलुकको सीमानजिक रहेकाले यहाँसम्म आउने पर्यटक नेपालको समेत भ्रमण गर्ने सम्भावना बढी हुन्छ,' वाणिज्यदूत भण्डारीले भने,' 'वन्यजन्तु तस्करी रोकथाम तथा जैविक संसाधनको संरक्षणमा समेत सघाउ पुग्न सक्छ ।'

तिब्बत पर्यटन ब्युरोका उप-प्रमुख सन योङपिङले पनि नेसनल पार्कले जैविक संसाधनको तस्करी, अवैध भूमि उपयोग संरक्षणलगायत क्षेत्रमा ध्यान केन्दि्रत गर्ने बताएका छन् । नेपाल र तिब्बत दुवै पक्षका भन्सार कार्यालयले बेलाबखत अवैध तस्करी गरी सीमा पार गर्न लागिएका संरक्षित वन्यजन्तु, जडीबुटीलगायत बरामद गर्ने गरेको छ ।

'अब दुवै मुलुकबीच हुने यस्ता आपराधिक गतिविधि कम हुन सक्छन्,' भण्डारीले भने, 'यसबाहेक नेपालले उच्च भूभागमा निकुञ्ज सञ्चालन गर्ने चिनियाँ अनुभवसमेत सिक्न सक्छ ।' विगत पाँच वर्षमा तीब्बत भ्रमणमा आउनेको संख्या प्रत्येक वर्ष ३० प्रतिशतले वृद्धि भइरहेको सिन्ह्वाले जनाएको छ । गतवर्ष करिब ८७ लाख पर्यटकले तिब्बत भ्रमण गरेका थिए । पर्यटनमा २५ अर्ब युआन बढी लगानी रहेको यस क्षेत्रमा ३ लाख कार्यरत रहेको सरकारी तथ्यांकमा उल्लेख छ ।

नेपालीले खाने नुन पनि भारतले नि:शुल्क रुपमा दिईरहेको छ

- रामाशीष, वरिष्ठ   भारतीय पत्रकार
हामिले किनेर खाने गरेको आयो नुन पनि भारतले नेपाललाई सहयोग स्वरुप निशुल्क रुपमा दिने गरेको छ भने हामी त्यही नुन अहिले काठमाण्डुमा १७ रुपैयाँ तिरेर खाने गरेका छौ । नेपालको यो बाहुनबादी सरकारले एक लिटर पेट्रोलमा ३३ रुपैयाँ राजस्व उठाउँछ र नेपाली नागरिकलाई त्यही पेट्रोल महंगोमा बिक्री गर्छ । अनि कसरी नेपाली नागरिकको जिबनस्तर माथि उठ्न सक्छ? हेरौ नेपालमा चार दशकदेखि कार्यरत भारतीय वरिष्ठ पत्रकार रामाशीषसँग 'मंगोलभिजन साप्ताहिक'का सम्पादक कृष्णबहादुर तामाङले यही बिषयमा गर्नु भएको अन्तर्बार्ता ।
राजा वीरेन्द्रले पनि तीर्थ गर्न त भारत नै जाने गरेका थिए ?
हाँस्दै स्वर्ग पाउनलाई त यो बाहेक अरु कुनै उपायनै थिएन । म त के भन्छु भने नेपालका जति पनि नेताहरु छन्, लगभग सबै त बाहुनै हुन्, उनीहरुले आखिर किन इण्डियन राम र कृष्णलाई पुज्ने गर्छन् ? आखिर यिनीहरुले कति छुट्याउन सक्छन् ? के नंग र मासुलाई छुट्याउन सकिन्छ ? कोशिश त गरे कम्युनिष्टहरुले विश्वभरि नै गरे- के जर्मनीमा कोशिश गरेनन्, पर्खाल लगाएनन् ? तर मात्र एउटै रगतको नाता-गोताहरुबीच विद्वमान् रगतको नाताको कारणले त्यहाँ कम्युनिष्ट स्थापित विभाजन-पर्खाल भत्काउनु पर्‍यो कि परेन ? त्यसकारण, यी दुईटै देशको सम्बन्धको कुरा गर्दा, वास्तविकता त के सामुन्ने आउँछ भने, जनता-जनताका बीच कहिले पनि तनाव भएको छैन ?
भारतका विरुद्ध यत्रो काण्डहरु नेपालमा भइसके, माओवादीहरुले के छाड्या छ र ? तर के यी माओवादीहरुले भारतलाई अपमानित गर्ने काण्डहरुको प्रतिशोधमा भारतमा एउटा पनि नेपालीलाई कुनै पनि भारतीयले एक झापड पनि हाने ? के यसको अर्थ भारतीयहरुमा राष्ट्रियताको भावना र आत्मगौरव छैन ? के भारतीय मिडियाहरु राष्ट्रद्रोही छन् र राष्ट्रलाई अपमानित गर्ने घोर आपत्तिजनक खबर छाप्न सक्दैनन् ?
नेपाली नेताहरुले भारतका विरुद्ध नेपालमा जे-जे गर्‍या छन्, समय-समयमा भारतलाई घोर अपमानित गर्ने दुस्साहस गरेका छन्, के  भारतीय जनता त्यसको बदला भारतमा लिन सक्दैनथ्यो ? सोच्नुस्, यसको प्रतिकार भारतमा भयो भने के हाल हुन्छ ? भनिन्छ भुटानबाट १ लाख नेपाली शरणार्थी यहाँ आएको छ र तिनीहरुलाई नै नेपालले अहिलेसम्म सेटल गर्न सकेको छैन । त के भारतबाट खेदिएका ८५ लाख नेपाली शरणार्थीलाई सेटल गर्न सक्छ ? छाडौं ८५ लाखको कुरो यो तथ्याङ्क गलत पनि हुन सक्ला, तर के नेपालले भारतबाट फर्काएका ५० लाख नेपालीलाई एडजस्ट गर्न सक्छ ?
भारतलाई नेपालमा विगत चार दशकमा भएको अपमानलाई सम्झदा, एउटा भारतीय नागरिकको नाताले अब म आफ्नो देश भारतको सरकार र नेताहरुसित यो अपिल गर्न चाहन्छु कि यदि भारत वास्तवमा नेपाली जनताको 'स्वाधिनता'को पक्षधर छ भने, जुन ८५ लाख नेपाली भारतमा 'गुलामी जीवन' बिताई राखेका छन् तिनीहरुलाई ससम्मान नेपाल वापस पठाई दिनुहोस्' अनि त्यसपछि नै बेवारिसे नेपाली जनताले बिलासितापूर्ण जीवन बिताई राखेका नेताहरुसित हिसाब लिन्छन् ।
त्यसैले म भन्छु भारत-नेपाल सम्बन्धको दुईवटा बेग्ला-बेग्लै पक्ष छन् । यहाँका मान्छे स्वाभिमानको कुरा गर्छन् , हरेक कुरामा स्वाभिमान थपिदिन्छन्- 'हाम्रो स्वाभिमानको कुरा हो ।' अरे बाबा, विश्व वा छिमेककै साना-ठूला देश किन न होस्, सबै देशको स्वाभिमान हुन्छ । भारतले त कहिले पनि आफूलाई दाई भन्या छैन । हिन्दी भाषामा त दाई भन्ने शब्दै छैन । हिन्दी भाषामा त समानतासुचक 'भाई-भाई' शब्द छ भाई-भाईकै नाताले व्यवहार गर नि ! र यदि स्वाभिमानकै कुरा गर्छ भने भारतमा सुख-दुःखको जीवन बिताइराखेका ८०-८५ लाख नेपालीलाई वापस बोलाऊ । यसप्रकार करिब दुई लाख नेपाली चेलीबेटी भारतको मुम्बईमा घोर अपमानजनक धन्धा (बेश्यागिरी) मा नारकीय जीवन बिताई राखेका छन्- ती नेपाली दिदी-बहिनीलाई फिर्ता बोलाउनु नि, कसले रोकेको छ ?त्यसैले म भन्छु कि जसले स्वाभिमानको नारा लगाएका छन्, जसले स्वाधिनताको नारा लगाएका छन्- तपाईं स्वाभिमानी नेपालीहरु गान्धीको बाटो समात्नुस् न । महात्मा गान्धीले सबभन्दा पहिला बि्रटिश नुनको विरोध गर्नुभयो, घोषणा गर्नुभयो, ब्रीटिश नुन खान्न, ब्रीटिसको लुगा लगाउँदैनौ । तपाईंहरुले पनि त्यहीँबाट शुरु गर्नुस् नि- नेपाली स्वाभिमानको आन्दोलन । तर बिडम्बना त के छ भने तपाईंहरुको भारतविरोधी घृणा-अभियानबीच आज पनि नेपालमा बिक्री हुने आयो नुनको हरेक प्याकेटमा छापेको छ, 'भारत-नेपाल-सहयोग ।' भारतमा त ब्रीटिश नुनको बहिष्कारबाट नै शुरु भयो, भारतीय स्वाभिमानको आन्दोलन र विकल्पमा गान्धीजीले भन्नुभयो, आफ्नो नुन- आफै बनाऊ । त्यसपछि त भारतीय जनताले गाउँ-गाउँमा नुनिलो माटोबाट नुन बनाए, केराको बोटबाट नुन बनाए, समुद्र र झीलको पानीबाट नुन बनाए । अंग्रेजहरुले नमक-सत्याग्रहको सफलताबाट डराए र नमक-आन्दोलन गरेको आरोपमा गान्धीजीलाई दश वर्षको सजाय दिए ।तर, यदि भाई-भाईको कुरो गरौं भने, भारतमा जुन ८०-८५ लाख नेपाली छन् उनीहरुमध्ये प्रायजसो ठूलो शहरहरुको 'फोहर बस्तीमा' (स्लम) सडकको छेउमा, फुटपाथको चिया पसलमा, समुद्र किनारमा बसेर घोर कष्टमय र अपमानपूर्ण जीवन बिताइराखेका छन् । ठूलो शहरहरुको पसल र घरहरुमा नोकरी गर्दा, भाँडा माझ्दा, होटेलहरुमा कति थप्पड खानुपर्छ, यी अवस्था हेर्दा त मेरो आत्मा पनि रुन्छ नि । किनकि ती बिचराले गरिबीको कारणले नै यस्तो दुःख भोग्नु परिराखेको छ नि ? के गरिबीको कारणले यस्तो दुःख भोगिरहनु पर्ने ? म त इन्टरपास गरेको एउटा नेपाली केटालाई दिल्लीको एउटा चिया पसलमा प्लेट धुने काम गरेको देखेको थिएँ । यसैप्रकारले जुन करिब दुई लाख नेपाली चेलीबेटी बेश्याको काम गरेर बसेका छन्,  के ती हाम्रा पनि दिदी-बहिनी होइनन् ? तिनीहरु हिन्दू-बौद्ध समाजका होइनन् ? एउटा हिन्दू भएको नाताले पनि मेरो आत्मा विदीर्ण हुन्छ ।यसैले यदि भाई-भाईको कुरो गरौं भने हामी दुवै देशको सरकार र समाज मिलेर यी समस्याको समाधान निकाल्नुपर्छ । करिब १२०-३० करोड आवादी भइसक्यो भारतको । अनि यो दुई-तीन करोडको आवादीलाई आखिर के चाहियो ? नेपाललाई केको दुःख हुन्छ ? सत्तारुढ नेताहरुलाई आर्थिक सहायताको याचना गर्ने बेलामा स्वाभिमान चाहिँदैन, तर जब साक्षात आर्थिक सहयोग दिने भारतीय राजदूतद्वारा सहृदय र सम्मानयुक्त प्रयास गरिन्छ भने, उनीमाथि जुत्ता फ्याँकिन्छ, उनीलाई कालो झण्डा देखाइन्छ- यो कस्तो कृतज्ञता ? के यही हो नेपालको महान् बाहुन-हिन्दू परम्परा ?मलाई धेरै मान्छॆले सोध्दछन्, रामाशीषजी, यति भएर पनि भारतले किन मद्दत गरिराखेको छ ? अनि म उसलाई सोध्दछु, तपाईंका कति वटा छोरा छन्, दुई वा तीन वटा ? उनी भन्छ तीन वटा छन् । म फेरि सोध्दछु- के सबै छोराहरुले तपाईंको मनोनुकूल काम गर्छन् ? उनी भन्छ, होइन एउटाले त बरबादै गर्‍यो, आफ्नी श्रीमतीको सल्लाहमा, अंश-बण्डाको मुद्दा गरिदियो,  तेले त परेशान परेशन  गरिराखेको छ । फेरि म सोध्दछु, यस्तो अवस्थामा पनि के तपाईंको छोरा प्रतिको माया खत्तम भएको छ ? के त्यो बिरामी भयो भने तपाईंहरुले उसलाई हेर्न जानुहुन्न ? अनि, उत्तर आउँछ, होइन त्यो पनि त मेरै छोरा हो, छोरा प्रतिको माया कहाँ हराउँछ र ? उसको हेरचाह त गर्नै पर्छ हामीले । अनि यहीं म भन्छु- बस यही माया-करुणा र भाई-भाईबीच प्रेमको भावना छ भारतको- नेपाल र नेपाली जनताको प्रति ।स्वाधिनता र स्वतन्त्रताको नारा लगाएर नेपालका केही मुठीभर मान्छे, अन्य देशहरुको पैसाको लोभ-लालच र लहलहैमा भारत विरोधका नारा दिन्छन्, भारतलाई अपमानित गर्छन्, भारतीयलाई पिट्छन्, भारतीय राजदूतमाथि जुत्ता फाल्छन् । त, के भारतले आफ्नो कर्तव्य छाडिदेदेओस्, मर्न देओस् ?  यस देशमा राजनीतिको नाउँमा निहित स्वार्थले सक्रीय र नेपाललाई सधैँभरि 'भीक्षापात्र' बनाई राख्ने उद्देश्यले कार्यरत, केही देशका पैसाको लोभ-लालच र लहलहैमा भारत विरोधी नारा लगाइन्छ । यही सवाल उठ्छ, के भारतले आफ्नो कर्तव्य छाडिदेओस् र यस रगत-नाताको देशको निर्दोष र धर्मप्राण जनतालाई बेवारिसे अवस्थामा जिउन देओस् ?वास्तवमा यस देशमा जमीनी सच्चाई (ग्राउण्ड रियालिटी) महस्सुर र स्वीकार गर्ने मैले आजसम्म एउटै नेता देखेको छु, ती हुन् माओवादी उपाध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराई ।केही महिनाअघि जब माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल भारत विरोधी अभियानमा संलग्न थिए, तराईको तुफानी-दौडाहामा भारत विरोधी विषबमन गर्दै हिँड्दै थिए, ठीक उसै बखत डा. भट्टराईले पोखरामा आयोजित एक जनसभालाई सम्बोधित गर्दै भन्दै थिए, 'हामीले यो कुरा बिर्सिनु हुँदैन कि यदि भारतले मात्र एक आइटम 'नुन' दिन बन्द गरिदियो भने के हामी त्यसबाट उत्पन्न स्थितिलाई थेग्न सक्छौं ? त्यसैले यदि यसलाई थेग्न सक्ने हाम्रो क्षमता छैन भने हामीले किन भारतको विरोध गर्ने ? त्यसैले हामीले यो भारत विरोधी प्रचारबाजी अबिलम्ब रोक्नुपर्छ ।'  डाक्टर भट्टराईले यही कुरो एउटा भारतीय अंग्रेजी दैनिकलाई इन्टरभ्यू दिँदा पनि भनेका थिए । हुन त एक्लैमा लगभग सबै पार्टीका नेताहरुले यस सच्चाईलाई स्वीकार्दछन् तर सार्वजनिक रुपमा त डा. भट्टराईले नै यस्तो बोल्ने साहस गरे ।म भन्छु यो माओवादीहरुका 'यीनै गतिविधिहरुका' कारणले आज भारतबाट दुई पैसा आर्जित गरेर नेपाल फर्किरहेका नेपालीहरुले कति दुःख भोग्नुपरेको छ । भारतीय सुरक्षाकर्मी एसएसबीका जवानहरुले नेपाल फर्किराखेका मान्छेहरुसित दुव्र्यवहार गर्छ, कुटपीट गर्छ- यस्ता खबरहरु नेपाली अखबारहरुमा देख्छु । तर अन द स्पट त्यस्तो व्यवहार हुन्छ भन्ने त्यसको प्रामाणिक जानकारी मलाई छैन । म यो स्वीकार गर्छु कि जहाँ सुरक्षा दस्ता तैनाथ हुन्छ, त्यहाँ यस्तो ज्यादती हुने गरेका घटनाहरुको खबर अन्तर्राष्ट्रिय मिडियामा आइ नै रहन्छ । यही म सवाल गर्न चाहन्छु, त्यो एएस बी जवानहरुलाई नेपाल-भारत सीमाना तैनाथ गराउने जिम्मेवारी कसको ? कसले ल्याओ तिनीहरुलाई ? कसको जिम्मेवारी ? के भारतले बडो प्रेमले तैनाथ गरेको छ ? आखिर किन तैनाथ गर्नुपर्‍यो ? किनकि, यहाँको माओवादीले खुल्लमखुल्ला चुनौति दियो कि भारत दुश्मन नं. १ छ । यही माओवादी सरदार प्रचण्डले बोर्डरमा ठाउँ-ठाउँमा बंकर-टेन्चेज बनाइदियो र भन्यो ट्रेन्चबाट भारतमाथि हमला गर्छौं । के यहीँका माओवादीहरुले बिहारको बेतियामा एउटा पुलिस स्टेशनमा हमला गरेर सात जना भारतीय पुलिसलाई मार्‍या थिएन ? यी माओवादीहरु मध्येकै एउटा सेल्फस्टाइल माओवादी मुखियाले भारतीय राजदूतमाथि जुत्ता फाले र सार्वजनिक वक्तव्य दिए- हाम्रो पार्टीले हामीलाई आदेश दियो भने इण्डियाको माओवादीसित मिलेर लड्छु हमला गर्छु ।त्यसैले जहाँ यति धेरै चुनौतिहरु छन् भने, छिमेकी देश त चाहे साना-साना चोरहरुको खतरा होस् अथवा साना-तिना डाँकाहरुका चुनौति, वा शक्तिशाली ठूला देशको चुनौति किन न होस्, आफ्नो बचाउको व्यवस्था त गर्छ नि । म फेरि सोध्दछु, भारतलाई आखिर कुन आतंककारी शक्तिले लगभग साढे तीन लाख एसएसबीको जवानहरुलाई नेपाल-भारत सीमानामा तैनाथ गर्न बाध्य गरे? वास्तवमा ती जवानहरुका कारण कष्ट त हामी भारतीय सीमा क्षेत्रका जनताले पनि भोग्नु परिरहेको छ । बिहार र यूपीको बोर्डरमा गएर हेर्नुस्, त्याहाँ स्थानीय मानिसहरुलाई पनि दुःख दिन्छन्, ती एसएसबीका जवानहरुले । हामीले नेपाल-भारत दशगजासँग जोडिएको आफ्नै खेतहरुमा बिनाअबरोध ओहोर-दोहोर गर्न सक्दैनौं । खेती-बारीको सिलसिलामा पचासौँ पटक ओहोर-दोहोर गर्नुपर्छ र कहिले पनि हामी बेरोक-टोक आफ्ना अन्न-बालीको रेखदेख गर्न जान सक्दैनौं । त्यसैले त्यो दुःख त हामीहरुलाई पनि छ । तर म सोध्दछु यसको जिम्मेदार को ? के यसको जिम्मेवार नेपालका माओवादीहरु होइनन् ? म त के भन्छु भने यसको जिम्मेवार नेपालका माओवादीसहित नेपालका शासकहरु पनि छन् ।अहिले पनि हेर्नुस् न, काठमाडौंमा नक्कली भारतीय नोटसहित पाकिस्तानी नागरिकलाई पक्डाउ भइरहेका छन् । बितेको दश वर्षमा हेर्नुस् त भारतीय नक्कली नोटको कति बिगबिगी भइसक्यो ? नेपाल आइरहेको नक्कली भारतीय नोटबाट आखिर नेपालले के पाइराखेको छ ? वास्तविकता त के छ भने पाकिस्तानले नेपाललाई आफ्नो अड्डा बनाएर नक्कली नोट पठाउँदैछ । स्थिति त यहाँसम्म पुगिसक्यो कि भारतको रिजर्ब बैंकमा जति भारतीय करेन्सी नोटको भण्डार छ, त्यसको ४० प्रतिशत नोट पाकिस्तान निर्मित जाली छन् । यस अवस्थामा सोच्नुस् त, कसरी भारत अहिलेसम्म जिउँदो छ ? के तपाईंलाई आश्चर्य लाग्दैन ? यति हुँदाहुँदै पनि भारतको विकास दर ९ प्रतिशत छ, भारतको ग्रोथ रेट ९ प्रतिशत छ । नक्कली नोटको सबै तमाशा नेपालको भूमिबाट भइरहेको छ र यस अवस्थामा के नेपाली शासन र शासकहरुको यो कर्तव्य छैन कि यस प्रकारको आपराधिक गतिविधिहरुलाई ऊ अबिलम्ब रोकोस् ? आखिर यसबाट नेपाललाई के फाइदा छ ? म त हेर्छु कुनै फाइदा छैन ।पीआईए (पाकिस्तान एयरलाइन्स) को हवाईजहाजमा दुई-सवा दुई सय जति पाकिस्तानी भरेर नेपाल आउँछन् । तर फर्किदा त्यस विशालकाय विमानभित्र मात्र दश प्रतिशत पाकिस्तानी मात्रै देखिन्छन् । बाँकी पाकिस्तानी कहाँ गए ? यो खोजतलाश गर्ने को ? अनि तपाई नै भन्नुस्, यस्तो गम्भिर र संवेदनशील असुरक्षा अवस्थामा भारतले सचेत हुनुपर्ने हो कि होइन ? एउटा अति विशाल जनसंख्या र इकोनोमी भएको देशको मूल खजानामा फोर्टी परसेन्ट फेक नोट ? यहाँ डेली समातिई राखिएको छ पाकिस्तानी नागरिकलाई । तर के अन द होल नेपालमा सत्तारुढ सरकारहरुले आजसम्म कुनै उपयुक्त एक्शन लिए ? नेपालका नेताहरुले जहिले पनि भन्छन्, हामी नेपालको भूमिमा कहिले पनि भारत विरोधी गतिविधि हुन दिन्नौं । तर, के नेपालका नेताहरु यसो गर्न सक्छन् ? म सोध्दछु आखिर पाकिस्तान एम्बेसीको नेपालमा के काम छ ? नोटको कारणले विश्व भरिमा नेपालको बदनामी भइराखेको छ, त्यो पनि ड्यू टू पाकिस्तान, पीआइएद्वारा ।दुःखको कुरो त के छ भने नेपाली कांग्रेसको एकजना नेता परराष्ट्र मन्त्री पदमा बसेकै बेला नेपाली पुलिसले एउटा पाकिस्तानी डिप्लोम्योटलाई लाखौँ रुपैयाँको नक्कली भारतीय नोटसहित रंगेहात समाते । तर नेपाली कांग्रेसकै पाकिस्तान समर्थक मन्त्रीले खुद त्यो पाकिस्तानी डिप्लोम्याटको घरमा पुगी उसलाई पुलिसबाट बचाउने कोशिश गरे र त्यसै बीच ती पाकिस्तानीले आफ्नो बाथरुममा सबै नक्कली भारतीय नोटलाई आगो लगाई नष्ट गर्न सफल भए । यसबाट त स्पष्ट छ कि नेपालका नेता र प्रशासनको अघोषित सहमतिले यो धन्धा नेपालको धरतीमा जारी छ । यो सर्वविदित छ कि नेपालमा यी सबै भारतविरोधी आपराधिक गतिविधि संचालनको केन्द्र छ पाकिस्तानी । यस्ता गतिविधिबाट आखिर नेपालले के पाइराखेको छ ? त्यसैले म जहिले पनि के भन्छु, दुवै देशको सम्बन्ध र दुवै देशको जनताको सम्बन्ध, दुवै देशको नागरिकको सम्बन्धमा ठूलो अन्तर छ । यस मामिलामा संस्कृति, धर्म यो सबै कुरो छाडौं, यहाँ त रगतको नाता छ ।

Buddhist Rights in Secular Nepal-Part One

(Empirical Analyses)

Buddha and Buddhists:

If Lumbini is noteworthy of preservation, it is to remind the genesis of the cosmic Buddha. Would Lumbini in Kapilavastu appeal to the Buddhists for any other reasons than being an important pilgrimage destination? Lumbini gives importance to Buddhist ethos, as Buddha is kept alive by the Buddhists, in the same way as Christianity thrives in maintaining Jesus as the focal point of the Christian civilization, with Jerusalem and the Vatican as the geographical symbolism of Christianity. The Wailing Wall in Jerusalem separates the Jewish faith from the Muslims without confusing the two.

Yet, why is it than that Buddhist physicality always feels encroached upon, whether at Charumati, Sankhu, Namobuddha or Lumbini? Is it because Buddhism is considered a pacifistic religion in Nepal? Are human beings psychoactive and willing to destroy for the sake of inner discovery? If so, then the new Nepal presents a challenging plethora of cultural diversity in a secular state.

Buddha was part of the non-Vedic Shramana movement, pacifying evil (Ref: Svarghese, Alexander), and challenged the Brahmanical tradition and ameliorated the concept of the cycle of birth, death, samsara, and liberation. Caste Hinduism imposed immense psychological damage in the system of practicing karma (actions) within the dharma. Buddha’s life and teachings set an antithesis to the Vedic canon and it synthesized into a powerful alternative - mokcha (psychological liberation). Buddha was able to mastermind the concept of mokcha in the human realm of suffering.

The Buddha consciousness reflected in the cultures that practiced his teachings became an alternative path to the psychological despair rooted in the system of Manusnriti empowering only Brahmin men.

The Significance of Lumbini

To perceive Lumbini as primarily a didactic feature of the historic Buddha, both undermines the spiritual Buddhist psyche , as well as limits the significance of Lumbini to a rustic space of 5 x 5 miles with the sacred garden acting as a buffer zone between the local community and the Master Plan. UNESCO stands as full proof of those archeological excavations in Kapilvastu, Rupandehi and Tilaurakot.

The magnitude of the Buddha’s nativity is the influence of civilization beyond its own cultural epicenter.  Siddartha ‘s  personal quest to give meaning to the core of human suffering culminated  in individuals and communities alike, acculturating his teachings in transforming social values into a distinct Buddhist civilization. The life and teachings of Buddha has impacted more than 43 cultures worldwide. In practicing the tangible values of Buddha’s teachings, one becomes the intangible part of an empirical civilization.

Yet, contesting civilizations of warring kings brought Lumbini to mere rubble. Lumbini‘s epigraphic evidence also suggests the transformation of emperor Ashoka’s murderous intentions to the path of non-violence (ahimsa) when he embraced the teachings of Buddha. In his transformative life, he bequeathed his daughter Charumati to a Nepali prince and asked her to be the harbinger of Buddha’s teachings. Thus, Buddhism became active in Nepal and began to influence cultures worldwide.

Mystery Shrouded in History

Nonetheless, even though the Buddha preached liberation from caste, Vedic Hindu reignited caste during the Malla period. Escapists of the Hindu civilization from the Gangetic plains avoided the religious persecution of the Mughals and became fugitives in Nepal between the 11th to 16th Century AD.

This Brahmanical infiltration began when they overruled the multiculturalism in Nepal by the theory of divide and rule. The hegemony of the Brahmins from priesthood to Prime Ministers was possible only in a Hindu caste state, empowering the theory of divine right under the tutelage of Prithivi Narayan Shah.  Then, having overthrown the Rana oligarchy, by the 1990s the Brahmins overtook the system of governance with Manusmriti as the terra firma of constitutional reform.  Hindu casteism became the cover-up for Nepali nationalism of “ek raja, ek dharma, ek bhasa” with each identity, psychologically misappropriated from birth to death.

The Hindu caste pyramid sought to diminish the rich and diverse cultures of Nepal. Anything associated with Buddhism was ostracized as Mongolian-Tibetan and lower caste. The Himalayan Buddhists in the north were considered “Bhotes”, a derogatory term of Mongolian origin, as Madeshis were ostracized for being of Indian origin in the south. Gurungs and Magars, Tibeto –Burmese Buddhists, who joined the Nepal Army had to first sub serve to Kali, the Hindu goddess of ferocity.

In today’s secular Nepal, Tharus have begun to reclaim their ancient bloodline to Maha Maya, the mother of Buddha, who was raised in the Tharu village of Devdaha. Moreover , they claim  the nemesis in the pond of Sangrahawa, Tilaurikot of  77,000 Tharus, murdered enmasse  by Phakle, king of Kausal state in 5000 Isa Purva, because they  refused the conversion from Buddhism to Hinduism ( ref: Bangmaya “ History of Buddhists”).The continued  invasion  by  King Prasamjit , King Vidurak, various Muslim attacks and Guru Gorakhnath until the 14 century distanced  the Tharus from Buddha ( Historian P.C. Mukerji).

Intimidation of Buddhists

Pushpa Kamal Dahal became PM in 2008, popularized by Maoist ideological indoctrination overrun by Machiavellian intent. The willingness to consider the dialectics of caste, buckled even under PM Baburam Bhattarai. Why was Dr. Bhattarai, a Socialist/Marxist specialist unable to detect the flaw of caste dialectics as the core of Nepali nationalism? Why could he not read that Marxism in Europe and Maoism in China had not experienced the gnawing infliction of caste in its social dialectics?

The Maoists were successful in their revolutionary zeal; however, their revolution has not addressed the social rights and justice at the core of Nepali nationalism. Current reforms may be chaotic but the dismantling of social discrimination is gathering momentum, challenging continued caste discrimination. If unfulfilled, the Adivasi Janajatis, Dalits and other infringed identities will escalate their demands for social justice at many levels.

Nepal’s secular state will be demanded by Buddhists, Muslims and Christians alike. A peace rally for secularism was organized by the Buddha Dharma Samrakchan Sarokar Samoyan Nepal (Coordination Council for Buddhist Concerns) on December 7th 2011. The Council drafted a memorandum to UN General-Secretary Ban Ki-moon against the unlawful and unconstitutional act to control Lumbini under the guise of development by non-Buddhist representation seeking UN backing. The Council warned against the political appointment of Dahal, the Maoist Chairman, and other non-Buddhist representatives of APEC and UNIDO, sanctioned by the government under PM Baburam Bhattarai.

History is not going to sleepwalk through a superficial peace and reconciliation effort put forward by the existing major parties until there is balance for the survival and dignity of all Nepali civilizations.  Buddhism and Hinduism in Nepal reflect a strong discipline of universal consequences. Samuel Huntington’s “clash of civilizations” is teetering in a young nation, where traditional values ride high, perpetuated by the conservative sect, who is floundering to find their own expression in an increasingly democratic, secular state.

by Shakun Sherchand

राष्ट्रको लागि कुशल आदिवासी नेताको जरुरत छ

२०४६ सालको पहिलो जन-आन्दोलन पछि नेपालमा प्रजातन्त्रको पुनर्बहाली पश्चात आदिवासी जनजाति समुदायका केही नेताहरू ब्राम्हण नेताहरूले नेतृत्व गर्ने राजनितिक दलहरू नेपाली कांग्रेस र नेकपा (एमाले) लगायत केही अन्य दलहरूमा आबद्ध भए । प्रजातन्त्रको पुनर्बहाली पश्चात पनि आदिवासी जनजातिहरूको मुद्धाहरूलाई ती राजनितिक दलहरूले सम्बोधन गर्न नसक्ने संकेत पाए पछि काम्रेड मदन भण्डारीका समकक्षी गोरे बहादुर खपाङ्गी मगर र एम एस थापा मगर माले परित्याग गरे । पछि मुलुकको सबै भन्दा ठुलो समूह आदिवासी जनजातिहरूको मुद्धाहरुलाई प्रमुख बिषय बनाएर नयाँ राजनितिक शक्तिको निर्माण गर्‍यो र आदिवासी जनजातिहरूको असली मुद्धाहरूलाई लिएर गोरे बहादुर खपाङ्गी मगर मुलुक भर आवाज उठाउदै हिंडे ।
उती बेला गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरले उठाएका मुद्धाहरू सर्बसाधारण आदिवासी जनजाति जनताहरूलाई ठिकै लागे पनि हामीले नबुझ्ने भाषामा ब्राम्हणले फलाकेको मन्त्र नै सुद्ध माने जस्तै ब्राम्हण नेताहरूले नेतृत्व गर्ने दल नै राम्रो माने । बहुसंख्यक आदिवासी जनजातिहरूको समर्थन नपाए पछि गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरले उठाएका मुद्धाहरू ओझेलमा  पर्‍यो । त्यहि मौका छोपी तत्कालिन नेकपा (माओवादी) ले गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरले उठाएका सबै मुद्धाहरू खोसेर जन युद्ध सुरुवात गर्‍यो । त्यहि मुद्धालाई प्रमुख एजेण्डा बनाएर नेकपा (माओवादी) ले संबिधान सभाको निर्वाचनमा गैइ राष्ट्रको सबै भन्दा ठुलो शक्तिको रुपमा उभियो । तर, जब नयाँ संबिधान बिना ऐतिहासिक संबिधान सभाको अन्त्य गराइयो बल्ल ती आदिवासी जनजाति समुदायका नेताहरू जो कांग्रेस र एमालेमा टांसिएर बसेका थिए l उनिहरुले ब्राम्हण नेताहरूको छलकपटी र फत्याइ थाहा पाएर धमाधम पार्टी परित्याग गरि अर्को नयाँ राजनितिक शक्तिको निर्माण गर्न कम्मर कसेका छन् ।

नयाँ राजनितिक शक्ति निर्माण गर्ने अभियानमा उपेक्षित समूह, जात जाति र अल्प संख्यक समुदायहरूको राज्य सत्तामा समान सहभागिता, समानुपातिक प्रतिनिधित्व हुनु पर्ने र नयाँ संबिधानले मुलुकमा सदियौ देखि बसोबास गर्दै आएका आदिवासी जनजातिहरूको पहिचानको लागि पहिचान सहितको संघिय प्रणालीको ब्यबस्था हुनु पर्ने भन्ने प्रमुख एजेण्डा बनाई नयाँ राजनितिक शक्तिको निर्माण गर्ने संघारमा अग्रगामी आदिवासी जनजाति नेताहरू पुगेका छन् जुन मुद्धाहरूलाई आज भन्दा २४-२५ बर्ष अगाडि गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरले तिब्र रुपमा उठाएका थिए । हाल अग्रगामी नेताहरू अशोक राई, चैतन्य सुब्बा र कृष्ण भत्तचन लगायत केही अन्य आदिवासी जनजाति नेताहरू नयाँ शक्तिको निर्माण गर्ने जुन अभियानमा लाग्नु भएको छ म वहाँहरूलाई यसै लेख मार्फत के सन्देश दिन चाहन्छु भने, यदि तपाईंहरू साच्ची कै मुलुकको बहु संख्यक आदिवासी जनजातिहरू लगायत सम्पुर्ण उपेक्षित बर्गहरूको खातिर नयाँ शक्तिको निर्माण गर्दै हुनुहुन्छ भने "खोला तरेर लौरो बिर्सने" काम नगर्नु होला ।

गोरे बहादुर खपाङ्गीको म यहाँ थोरै चर्चा गर्न चाहन्छु । गोरे बहादुर खपाङ्गी तत्कालिन राजाले मन्त्री नबनाउन्जेलसम्म अधिकांश आदिवासी जनजातिहरूको नजरमा एक महान अग्रगामी नेताको रुपमा चिनिन्थ्यो । उनले राजाको हातबाट दशैं टिका लगाउनु भन्दा उनी एक आदिवासी जनजाति समुदायका उच्च ब्यक्तिले कनिष्ट मन्त्री पदलाई स्विकार्नु उनको गल्ति थियो जुन घटना एम एस थापाले पनि पछि दोहोर्याए । उनीहरू त राष्ट्रध्यक्ष अथवा सरकार प्रमुखको दाबेदार ब्यक्तिहरू थिए पार्टीको नेतृत्व पंतीको हैसियतले । गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरले तत्कालिन राजाको हातबाट दशैं टिका लगाएर कुनै अपराध गरे जस्तो मलाई लाग्दैन । म यो कुन अर्थमा भन्छु भने हिजो गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरले उठाएका मुद्धाहरू मध्यको एक प्रमुख मुद्धा "मुलुकलाई धर्म निरपक्षता" बनाउनु पर्छ भन्ने हो तर त्यो अवस्था त्यति बेला थिएन । नेपाल विश्वको एक मात्र हिन्दू राष्ट्रको रुपमा थियो र त्यसमा पनि राजाको प्रत्यक्ष शासन भएको अवस्था थियो । हिन्दू राष्ट्रको एक कर्मचारीको रुपमा भए पछि गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरले हिन्दू राष्ट्रको चलन चल्तीलाई त्याग्नु र अबहेलना गर्नु त्यो मुलुक कै मुल कानुन बिपरित साबित हुने थियो जुन त्यति बेला कै अर्का मन्त्री महमद मोहसिनले पनि हिन्दुकरणलाई स्विकारे कै थिए । त्यसैले म फेरि दोहोर्याउन चाहन्छु गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरले दशैंको टिका लगाएर गल्ति गरेको नभै एक कनिष्ट मन्त्री पद स्विकार्न पुग्नु उनको गल्ति थियो । तर, उनलाई दशैं टिका लगाएको निहुमा मिडियाले उनको बिरोध ब्यापक रुपमा लेखियो र सबै आदिवासी जनजातिहरू पनि ती मिडियाको पछि लागे । महमद मोहसिनको उती बेला कुनै चर्चा हुदैनथ्यो र मिडियाले पनि तीनको कुनै चांसो देखाएनन् तर, गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरले बढी चर्चा भएको र खुलेवाम ब्राम्हणवादको बिरोध गर्ने भएकोले मिडियाले उनलाई सिद्ध्याउने मौका पाए । तर, आदिवासी जनजातिहरूले वास्तबिकता बुझ्न सकेनन् र तिनीहरू पनि ब्राम्हणवादी नै भए, होईन भने मुस्लिम समुदाय चुप्प लागेर बस्दा आदिवासी जनजातिहरूलाई बढी किन चांसोको बिषय बन्यो रु अझ बढी यो मामेलामा हाम्रै मगर अग्रजहरू नै अनावश्यक रुपले गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरलाई नङ्ग्याउने खेलमा लागे । दशैंको टिका त अस्तिको दशैंमा पनि ब्राम्हणवाद र हिन्दुवादको खुलेवाम बिरोध गर्ने अग्रगामी आदिवासी जनजाति नेताहरूले पनि लगाएकै छन् । के दशैंको टिका लगाएकै निहुमा जस्ले एकलै एकात्मक राज्यसत्ताको बिरोध गर्ने महान योद्धालाई बिर्सेर अग्रगामी शक्तिको निर्माण गर्दा त्यो नयाँ शक्तिको बिश्वसनियता होला रु गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरले एक अन्तरवार्तामा भनेका छन् की मलाई आज सम्म नयाँ राजनितिक शक्ति निर्माण गर्न जुटेका कुनै पनि नेताहरूले सल्लाह त के संपर्क सम्म पनि गरेका छैनन् भनेर । के म यसो भन्न सक्छु की एउटा आधुनिक घरको निर्माण गर्न एक ईन्जिनियरले प्लान बनाएर दिने तर घर निर्माण गर्ने बेलामा त्यो ईन्जिनियरको योग्दानलाई नै बिर्सी दिने रु गोरे बहादुर खपाङ्गी मगर त्यो आधुनिक घर निर्माण गर्न प्लान बनाइदिने ईन्जिनियर हुन । त्यो नयाँ घर बनाउनको लागि जग निर्माण गर्ने देखि लिएर घरको फिनिशिङ गर्दा सम्म ईन्जिनियर सँग परामर्श लिनु अती आवश्यक हुन्छ । ईन्जिनियरको परामर्श बिना बनेको घर कुनै पनि बेला भत्किन सक्छ, यो कुरा सबै अग्रगामी आदिवासी जनजाति नेताहरू जस्ले गोरे बहादुर खपाङ्गी मगर कै प्लानमा नयाँ राजनितिक शक्तिको निर्माण गर्दै हुनुहुन्छ त्यस्को सिल्यान्यास हुनु भन्दा अगाडि गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरले आवश्यक्ताको महसुस गरोस भनि सुझाव दिन चाहन्छु ।

म एक मगर भएर गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरको समर्थन गरि यसो भनेको पनि होईन । उनले सृजना गरेको पथमा हामीले हिड्ने सोच र साहस बनायौ भने त्यो पथमा हिंड्नको लागि गोरे बहादुर खपाङ्गी मगरलाई पनि अगाडि हिंड्न लगाउनु पर्छ भनेको हो । हामी सबै सचेत आदिवासी जनजातिहरूले हाम्रो अधिकार प्राप्तीको सुनिश्चितताको लागि हाम्रै आदिवासी जनजातिले नै नेतृत्व गर्ने एक राजनितिक शक्तिको महसुस गर्यौ र त्यो नयाँ शक्तिको निर्माण गर्ने अभियानमा छौ भने एउटै बिचार र साझा धारणा बोकेका सबै आदिवासी जनजाति बिद्धिजिवीहरू, आदिवासी जनजातिहरूले नेतृत्व गर्ने केही नयाँ र पुराना राजनितिक दलका नेताहरू एक ठाउँमा आइ सम्पुर्ण आदिवासी जनजातिहरूलाई एउतै छाता मुनि गोल्बन्द गराउनका लागि एकजुट भएर अगाडि बढ्नुको अर्को बिकल्प नभएको कुरामा म ठोकुवा गर्दछु । होईन भने, मुलुकको सबै भन्दा ठुलो समूह आदिवासी जनजातिहरूलाई बिभिन्न भागमा बिभाजित गराएर हाम्रो मुद्धाहरूलाई समाधान गर्न खोज्नु दिवा सप्ना मात्रै हुने कुरामा दुई मतै छैन ।

-हुम सुनारी मगर

चित्रराज उपाध्याय बास्तोलाको मंगोलहरु राक्षसका अवतार हुन् भन्ने लेख पढे पछि आएको प्रतिकृया

आदिवासी किरात महासंघ नेपाल

मंगोलहरु राक्षसका अवतार हुन्-चित्रराज उपाध्याय बास्तोला

राष्ट्रवादी हुँ भनेर हुङकार गर्ने मतवालीहरु आज भारत, सिंगापुर, बेलायतको भाडाका सिपाही बनेका छन् । भारत र खाडी मुलुकमा सेवा गर्न जानेहरु मतवाली जातिका व्यक्तिहरु नै अधिकांश छन् । बाहुनबादी राज्यसत्ता कब्जा गर्ने सपनामा रमाइरहेका मंगोल वर्ग आफुलाई नेपालको मूलबासी भन्छन् । इतिहास मोडेर नेपालको कथित मूलबासी भएको दाबी गर्ने मंगोलहरु मध्येका राई, लिम्बुहरु वर्तमान तिब्बतको पूर्वी भागबाट सिक्किम, भुटान, दार्जिलिङ्ग हुदै नेपाल भित्रिएका हुन् । तामाङ्, गुरुङ् तिब्बतको मध्यभागबाट नेपाल पसेका हुन् । मगरहरु भारतको गढवाल, कुमाउ, सिमला हुदै नेपाल छिरेका हुन् । नेपालका हिन्दु धर्मावलम्बीहरुलाई भारतिय पुर्खा ठान्ने मंगोलहरुको पुर्ख्यौली इतिहास कसले बताइदिओस् । बाहुन, क्षेत्री, ठकुरीहरुको पुर्ख्यौली थलो अहिलेको इरान, इराक र जर्मनीतिर हो । 

उनीहरु बाँच्नका लागि संघर्ष गर्दै पाकिस्तानको सिन्धुनदी तरेर अहिलेको भारतको गंगा नदी वरपर बसोबास गर्दै हाल जम्नभन्दा पनि धेरै अगाडि नेपाल पसेको इतिहास मुर्ख मंगोलहरुले पढेका रहेनछन् । चौविसै घण्टा जाँड रक्सीले मातेर लठ्ठ हुने कथित आदिबासी र जनजाति भनाउँदाहरुले नेपालको इतिहासनै नपढी त्यसलाई जाँडकै तालमा बङ्ग्याउने प्रयास गरेका छन् । त्यो उनीहरुको जड्याहा बुद्धि र बलको तुजुक मात्र हो । जनजातिहरु इतिहासदेखि आजसम्म हुने छैनन् । मंगोलहरु ८० प्रतिशत छौ भन्छन् र अल्पसंख्यक भएको बाहुन, क्षेत्री र ठकुरी वर्गलाई शासन गर्छौ भनिरहेका छन् । उनीहरुको त्यो दिवा सपना मात्र हो ।

आफनो धर्म, संस्कृति, भाषा नभएका सधै अर्काको धर्म, भाषा, संस्कृति र भेषभुषा चोरेर पैचो लिएर बाँच्ने परजिवि नै मंगोल वर्ग हो । पश्चिमी संस्कृति भित्र्याउने तर आफनो पुर्खाको तिब्बती संस्कृतिलाई हेला गर्ने आज यिनै मंगोल वर्गका छोराछोरी छन् । दिनभर आफनो भाषा, संस्कृतिको जगेर्ना गर्ने, भाषण दिएर नथाक्ने तिनै मतवालीहरु आफना छोराछोरीहरुलाई भने विदेशी भाषामा शिक्षा दिइरहेका हुन्छन् । राष्ट्रवादी हुँ भनेर हुङ्कार गर्ने मतवालीहरु आज भारत, सिंगापुर, बेलायतको भाडाका सिपाही बनेका छन् । भारत र खाडी मुलुकमा सेवा गर्न जानेहरु मतवाली जातिका व्यक्तिहरु नै अधिकांश छन् । त्यस कारण पनि मंगोलहरुलाई यो राष्ट्रको माया छैन । राष्ट्रको माया नहुनेहरु अराष्ट्रिय हुन् । अराष्ट्रिय तत्वहरुलाई कसरी राज्यको माथिल्लो निकायमा जिम्मेवारी दिने ?

कामै नगरी पगरी गुथ्ने, अविवेकी, अधर्मी राक्षस स्वाभाव भएका, माया, दया, स्नेह नभएका अनपढ, अशिक्षित राक्षसहरुका हातमा सत्ता छोड्नु भनेको देशमा संकट निम्त्याउनु हो । मंगोल समुदायका मरिचमान सिंहलाई प्रधानमन्त्री बनाउदा तीस बर्षिय पञ्चायत समाप्त भयो, लोकसेवा आयोगमा मंगोललाई नेतृत्व दिदा कंग्रेसले जथाभावी कार्यकर्ता भर्ना गर्‍यो । मंगोललाई राजसभा स्थायी समितिको सदस्य बनाउँदा वीर अस्पतालका डाक्टर माथि बन्दुकसहित जाइलाग्न पुग्यो । प्रहरी प्रमुख बनाउँदा तस्करी, भ्रष्टाचार, मुर्ति चोर्ने, लागु औषध कारोबार गरेर राजाकै दुर्नाम गरायो । अनि तिनीहरुलाई कसरी माथि लाने !

तिब्बतबाट नेपालमा आएका मंगोल वर्गका पुर्खाहरुले तिब्बतमा आफनै सन्तान माथि बलात्कार गर्ने, आफनै सन्तान मार्ने, चोरी डकैती गरेको कारण त्यहाँबाट भगाइएको थियो भन्ने कुरा इतिहासकारहरु बताउँछन् । त्यस्ताका सन्तान विश्व एक्काइसौ शताब्दीमा प्रवेश गर्दासमेत यो वर्गको बुद्धि पलाएन ।

पढेलेखेका भनाउँदाहरु पनि स्मेक, वियरमा लठ्ठ छन् । पुस्तक, पत्रपत्रिका पढ्ने, अध्ययन गर्ने तिनीहरुको बुद्धि छैन। बुद्धि छ-खोया विर्के खाने र खोया विर्केका तालमा हामी एक छौ भन्ने । नाङ्लो ठटएर हात्ती तर्साउन खोजे जस्तो खोयाको तालमा बाहुन क्षेत्री तर्साउन सकिदैन ।

पढ्न लेख्न जान्ने पनि बम्बइमा बेश्याहरुका तिघ्रा हेर्ने, पत्रिका किन्न नसक्ने, भट्टीमा गएर तरुनीका तिघ्रा हेदै सुरा र सुन्दरी पान गर्ने तिमीहरु अझै पनि ५ सय बर्ष यो देशमा यसरी नै तड्पिरहनेछौ ।

हामी उच्च जातहरु ५ सय वर्षम्म शासन गर्ने हिम्मतका साथ काम गरिरहेका छौ । चुच्चेलाई डाँडा कटाउनु पर्छ भन्नेहरु हो-अब तिमी थेप्चेहरु नै डाँडा काटेर पुर्खाको विर्तामा पुग्ने छौ । हामी त चुनौती साथ भन्दछौ तिमीहरु एक भएर आउ, बल, बुद्धि सबै कुरामा हामी २० प्रतिशत नै तिमीहरुका लागि काफी छौ । जबसम्म तिमीहरु पढ्ने, लेख्ने गर्दैनौ । जबसम्म जाँड, रक्सी र सुन्दरीमा रमाउछौ, तवसम्म तिमीहरुको भविष्य यस्तै हो

...

Continue Reading

Unlike ·  ·  · Saturday at 12:31pm

• You, Laxmi Tamang, Padam Lawoti, Yogesh Subba and 4 others like this.
• 

  Roman Pida चित्राराज उपाध्याय लाई लाई नेपाल बाट कासी बनारस पठाउनु पर्ने भएछ अब,,,,

  Saturday at 12:34pm via mobile · Like · 4
• 

  Lekh Bahadur Sunuwar Kun tapare raxa yo vukne? Yesari kurlera aayu ghataune kaam nagare nai bes huntheu ni !!!!

  Saturday at 12:43pm via mobile · Like · 3
• 

  Bhakta Sunuwar samaya le aba yasto bahun badi haru lai sada ko lagi parast garnexn

  Saturday at 12:48pm · Like · 3
• 

  Om Shrestha Rawon ra Tarkasur le pani jiban ko antya tira yastai ghamandi para ka bakya haru bole ka thiya

  Saturday at 12:54pm · Like · 4
• 

  भुपाल लिम्बु यो चित्र राज भन्ने ले नेपाली इतिहास राम्रो सँग पढ्ए को रहेन छ भन्ने कुरा प्रस्त हुन्छ यही बाट किनकी हामी अनपढ ले त नेपाल मा किरात काल थियोरे भनेर पढ्ए को छौ जस्तो लाग्छ हामी सानो हुडा

  Saturday at 1:02pm via mobile · Like · 4
• 

  Bhuwan Limbu यो चित्रे मरोले कहां बाट परालको आगो सरह ईतिहास पाएछ? किरातकाल किरात बिनाको ईतिहास नेपालमा पाईन्दाईन है, चित्रे।

  Saturday at 1:22pm · Like · 2
• 

  Hemant Mainali Kasto ghatiya tuchha sochai ani Lekh, kun patrikale chapecha tyo patrika Lai karbahi garnu parcha ra yo lekhne Lai pani.

  Saturday at 1:25pm via mobile · Like · 7
• 

  रत्न थापा मगर सामाजिक सद्भावको रटान दिनेहरु केहि भन्छन कि?

  Saturday at 1:39pm via mobile · Like · 1
• 

  Lekh Bahadur Sunuwar Patrikama xapeko hoina yo tesle aafai lekhera yeha haleko ho... Anyway punishment chhai dinu parxa

  Saturday at 1:43pm via mobile · Like · 2
• 

  Angphurba Tamang Samajik sadbhab bhanne tapareju haru seto vest khojnu janubha chha hola.

  Saturday at 1:45pm via mobile · Like · 1
• 

  Man Bdr Rai Chamling baaje le daro dio ta

  Saturday at 1:46pm · Like · 2
• 

  Angphurba Tamang Yo Chitre ghati fulline gari rudri ghokda khokda pagal bhayechha. Manpari bhanna thalyo. Manasik hospital tira lane ho ki bagmati khola tira? Hariyo basma..

  Saturday at 1:48pm via mobile · Like · 2
• 

  Om Shrestha THANKS A LOT 4 THIS POST, CHITRA GOD BLESS U & YOUR RACE MAY HAVE DIRTY MIND & DIRTY PLACE FOR EVER.

  Saturday at 2:07pm · Like · 2
• 

  Bijay Sakya K HO TYO BHANEKO???

  Saturday at 2:10pm · Like · 1
• 

  Lekh Bahadur Sunuwar Daan daxxina, veti sorna soreyo ahile u nai thulo kura garna thaleu salele...

  Saturday at 2:10pm via mobile · Like
• 

  रत्न थापा मगर नेपालमा रहेका बाहुनको आफ्नै मौलिक संस्कृति छैन। यिनीहरू भारतीय संस्कृतिको पुच्छर समातेर बैतरणी नदीमाथि हिँडिरहेका छन्। बाहुनले नेपालको राष्ट्रिय पहिचान टोपी लाइ भन्दा भारतको राष्ट्रिय पोसाक धोतीलाइ पवित्र ठान्छ। यही कारणले गर्दा उसले भात खाने वा अन्य धार्मिक कार्य गर्ने बेलामा टोपी फालेर धोती लगाउने गरेको हो। बाहुनले पाठ गर्दा नेपाललाइ भारतको एउटा प्रान्त मात्र बताउने गरेको छ। बाहुनवादी संस्कृतिमा ‘नेपाल’ सार्वभौम र स्वतन्त्र देश होइन। यही कारण बाहुनले ‘भारत वर्षे नेपाल खण्डे’ भनेर संकल्प पढ्दछ। यसको अर्थ भारत वर्षअन्तर्गतको नेपाल खण्ड(प्रान्त) हो।

  Saturday at 2:13pm · Like · 5
• 

  Lekh Bahadur Sunuwar Ho ni saleharulai aba chhai yiniharulai dud khuwayera rakhinna hai ta...

  Saturday at 2:15pm via mobile · Like · 1
• 

  Guna Sohon Hang Rai sale yo lekhney ko ho?yeslai ta thik parnu nai parney ho,tara herlas,chunab huna dey na,yesto gadha lai 6anai 6ani goli lagain 6a,,,

  Saturday at 2:21pm via mobile · Like
• 

  Om Shrestha Bijay ji uni haru ko sakh santan ko dimag sadhai dushit ra fohar hos bhane ko

  Saturday at 2:24pm · Like
• 

  Hemant Mainali नेपाली बाहुनले रस्तियता भन्दा धर्मग्रन्थ लाइ धेरै मान्यता दिएको छ| रत्न जी को कुरा एकदम सहि हो| यसको परिबर्तन कसरि गर्ने भन्ने चेतना हुनु पर्छ| देश जहाँ को तेही छ | धर्म ग्रन्थ मन्दिर पूजा आज रातदिन बढेको छ |

  Saturday at 2:25pm · Like · 2
• 

  Sawabhimani Nepali चित्रराज उपाध्याय बास्तोला yo mula ko ho...??? haami bides ma naukari afno khusi le haina badhyata le ho. ra mangol haina aryan haru pani 6n bhanne taha chaina kyo...!!! tara yesma dherai kura sahi pani 6 .. hamile aafno aaune pidhi laai jaad raksi ra bidesi ko gulami garna haina padhna lekhna pathaunu parxa... kuro matra garera kehi hune wala chhaina aaba bahun haru bhanda pani mongol haru dherai educated hunu par6.. ra khaate haru nepal desh kasai ka baau ko peute hoina... jasle bhanxa tesko nepal ma baas chaina....

  Saturday at 2:33pm · Like · 1
• 

  Guna Sohon Hang Rai haina bahun haru ko yehi bhanai ho bhaney aba ko adibashi sanga ko muthbet ko khulla nimto diyeko ho,aba afno xetra bata khedauna suru gare hun6a,yudda bina santi hunna,narasamharbina sanghiyata hunna,bhanna khojeko yei ho,tara bahun gadha haru le bole sidhai danda katai deu,20/ bahun ghui diyeko 6a kirant pardesh aija ta?tero halat k hun6a?

  Saturday at 2:35pm via mobile · Like · 1
• 

  Rajesh Maharjan Aba ta yi daka haru lai hamro ghar ghar batai nikalnu parne bela aaiskyo ra yini haru lai yaha bas dinu bhaneko sarpa lai dhudh khwaunu jasto lagi sakyo.........................

  Saturday at 2:40pm · Like · 2
• 

  Angphurba Tamang Yo Chitre bhanne tapare ta KP Oli ko arko nam jastai chha hai...

  Saturday at 2:42pm via mobile · Like · 3
• 

  Sawabhimani Nepali uddha k ko uddha yesma ma sahamat chaina... 16000 mare haami bidesh paseu.. din aafno aakha najeek ragat ka khola dekhyo maobaadi le barsa ko 20000 ya ghar ko ek jana chainxa bhane bhai gayo.. mreo bhai jastai hajarau janayuddha ma mare... saala teo parchanda ajhai jiudai 6 ra feri ladauna khojdai 6.... sabai eutai baari ka mula hun... nepali haru ta laato sabai kura ma maar kaat layeune.... aaba tyo jamana gaye.. aaba ini haru laai bal haina buddhi le haraunu parxa... hamro koi dusman haina ra sabai bahun chettri ek jasto hudina.. hamile teo soach laai khatam parnu parxa manchhe laai haina..

  Saturday at 2:44pm · Like · 1
• 

  Sawabhimani Nepali Guna Sohon Hang Rai kasai laai khedaune kura nagarm hai... aaja bahun chettri khedaula bholi feri bhanxa muslim khedau parsi buddhist teha bata na ta nepal rahanxa na ta nepali sabai dhoti ra chini haru pasxa... aaja bharat ko assam ma nepali bhanda bittikai bodo haru le maarne gar6.... testo bholi nepal ma nahos... hatiyar dui tarfa bata chalda chot pani dubai laai lag6..

  Saturday at 2:56pm · Like · 2
• 

  रत्न थापा मगर नुन ढेके, चन्दने बाहुन
  कती सम्मा तुच्छ हुन्छन भनेर के बर्णन गरी राखौ, हामले पकाएको खान नहुने तर मिठो मसिनो चै हुने चामल को भात जुठो रे, तर तेही दुध चिनी हालेर खिर चै चोखो ? छुवाछुत भन्दै, सुद्र जातिले छुएको नखाने? तर हाम्ले नै दिएको नुन, तेल , बेसार र अछेतामा जिबिका गुजार्ने

  Saturday at 3:00pm · Like · 9
• 

  Manoj Meche Aba Bahunle Masine meso gradai 6. Syallai dasa Lagyo bhane sahar pas6.

  Saturday at 3:07pm via mobile · Like · 2
• 

  Poemis Kabita यो न त बाहुन मासिने मेसो हो न जनजाति नै मासिने मेसो हो, यो त नेपाल नै मासिने मेसो हो। एस्तो हिंसात्मक लेख राम्रो हैन, यो पक्कै पनि कुनै हिम्सा भद्काएर आफ्नो स्वार्थ शिद्द गर्न खोज्ने हरुको नियोजित चाल हो। एस्तो हावा दारी लेख स्टेटस बाट हटाउन को लागि अनुरोध गर्छु .

  Saturday at 3:16pm · Like · 9
• 

  रत्न थापा मगर जे लेखे यि बाजेले ठिकै लेखे, मुख मा ताकेर कोखा मा हान्नु भन्दा मुखा मा हान्दा त्यसको प्रतिकार गर्नु सकिन्छ, भनाइ को तात्प्रय सत्य तितो हुन्छ भन्दै मन भित्र कुन्ठ कुन्ठा पाप राख्नु भन्दा एसरी बाँडे एक अर्काको समान दुरी नजिकिनु सक्छ, मैले त एसरी नै सोँचे ल !!
  हाम्रा पनि छन र बाँडदै छौ, भन्दैमा युद्दा नै हुन्छ, भनेर युद्द तयारी तिर लाग्ने कि मनको क्लेशहरु निखार्ने आ- आफ्नो बिचार हो !!!

  Saturday at 3:34pm · Like · 9
• 

  Ramchandra Begha baje ko kalpanik ho yasma kati shatya pani xha !janjati lae matra matwali vanxhan xhetri bahun matera hedne lae k vanne tini haru chahe gae ko mut peara matya ho ki aaja vali yi jaati haru pani matera lattha pareka dekhinxha ra gau ghar tira aru vanda dherae janjati ka xhora xhori nae ulpatang gardae hideko dekhinxha !

  Saturday at 4:00pm via mobile · Like · 2
• 

  Birendra Gurung Yo tapare bajele aafno bauko sardya garda vatvatayeko kura yaha post gareko ho kya ho ma ya almal ma pare

  Saturday at 4:14pm via mobile · Like
• 

  Jwajalapaa Sakasita चि्त्रे वास्तोलाले संकीर्ण बाहुनको सक्कली अनुहार देखाइदिएको छ । तर सप्पै बाहुनहरु त्यस्तै संकीर्ण हुन्छन भनेर सोचेम भने त्यो हामी जनजातीको गलति नै हुनेछ । मेरो अनुमानमा सयकडा असि प्रतिशत बाहुनहरु चित्रे वास्तोला जस्तै हुन्छन, बाँकि बीस प्रतिशत बाहुन - जो मानवीय सोच राख्तछन, तिनलाइ चिनेर हाम्रो मित्रताको अँगालोमा कस्सिएर बाँधम ।

  Saturday at 4:16pm · Like · 11
• 

  रत्न थापा मगर अनि केहि जवजाति भनिने बाहुनहरुलाई घाँटिमा कस्सियर बाँधम!! हा हा

  Saturday at 4:21pm via mobile · Like · 5
• 

  Govinda Rai 2 golee kharcha garnae parne vayo chitreko lagee

  Saturday at 4:41pm via mobile · Like
• 

  Durga Khawahang chitre bastola lai pahilo kaasi, banarasko tiket hatma thamai dine ho afno mulvumima tirai hajur bau chebju bau sanggai base hun6 yaha yesto jatiya sampradhaek 20% lai 80%dhawa boler danga vadkauna khojne vussiya kukurko kam 6ina.kina ki baicharik sangharsa mathi khate vigilante gundako kam 6ina.

  Saturday at 4:43pm · Like · 2
• 

  Sujata Joshi if you try. the success is in your hand. why you late> if you late, the success or the govern is too far from you. don't late. we arenot weak. we can do everything as other did.

  Saturday at 5:02pm · Like
• 

  Bijayakrishna Shrestha जातीय विद्वेष फैलाउने यस्तालाइ थुन्नुपर्छ, कानुन व्यवसायी साथीहरूले हेर्नुहेाला । कानुन नभए बालुवाटार र शीतल निवास घेरेर पनि अध्यादेश जारी गराउनु पर्छ ।

  Saturday at 5:24pm · Like · 4
• 

  Manoj Meche Yes Mula Kaite Tapare Masine bela kubuddi aba bahunbadi nakti Mangol bhumi 6addaina. Jabo alpasankhyak .

  Saturday at 5:28pm via mobile · Like
• 

  Sawabhimani Nepali hinsa bhadkaune kura nagaram .. yehi nai hamro kamjori ho... gautam buddha le bhane jhai ( we can shake the world in gentle way..) aaja yaha basera gaali garera kehi hune wala chhaina. na ta kasailai kutera maarera.. euta le yesto bhandai ma sanbai testo hudinan.... yo mula le bhaneko 50% kura ma tito satya 6 yeslaai challange ko roop ma linu par6.. natra haami sadhai ko sadhai yestai auru ko kura katera matra basnu parne 6...

  Saturday at 5:51pm · Like · 1
• 

  Ramesh Chamling Alchge tighro swade jibro chitre raj upadhya jasta Bahunbad ko niyati nai shamanti ho, aile gumne khatra mahasush bhaye pachhi yudda vadkaune ra Kaal lai nimtyaune murkhyai gardai chha, chitre raj ko parawarik income bhanekai ghush paith ho...tyo bahek arko hunai sakdaina

  Saturday at 6:41pm via mobile · Like
• 

  Poemis Kabita I just heard from someone reliable source that this story was written on the proper instructions from Indian Embassy personnel who is responsible for the political wing of RAW.

  Saturday at 6:43pm · Like · 1
• 

  Pradeep Chamling यो लेख मिती २०५६-१-१२'छहरा'सप्ताहिकले पाठक प्रतिकृया स्तम्भमा प्रकाशित गरेको थियो । त्यसपछि 'नव स्‍मृति मासिक'र गोरखा सैनिक आवाज'बाट २०५६ मै छहराबाटै सभार गरी यो लेख प्रकाशित गरेको थियो । र यस लेखको लेखक भनाउँदा काइते,काठो बाहुन चित्रेलाई म लगायत धेरै साथीहरुले लेख बारे प्रतिकृया लेखेका थियौ ।र खास भन्नु पर्दा यो लेखको कुनै तुक छैन तेसैले म चाँही भन्छु मंगोलहरु राक्षसको अवतार होइनन् बरु चित्रे चाँही राक्षसको अवतार हुन्।

  Saturday at 6:49pm · Like · 4
• 

  Manoj Meche 4/5 jana bahunko ghati Chhinaye pa6i Mangol pawar dekh6

  Saturday at 7:06pm via mobile · Like · 1
• 

  Limbu Paahim देसलाई कंकाल बनाउने चित्रराज उपाध्याय जस्त्ता बाहुनबादिहरुलाइ जिउँदै तातो तेलामा हालेर मार्नु पर्छ ।

  Saturday at 7:07pm · Like · 3
• 

  Lekh Bahadur Sunuwar Kura matra hoina paahim limbu sur bebaharma utari halnu parxa kya natra feri hepxan ....

  Saturday at 7:18pm via mobile · Like
• 

  Bijayakrishna Shrestha यो लेख पढेर त मलाई मोदनाथ प्रश्रितको 'देवासुर संग्राम' को याद आयो।उनले त्यसमा सुर भनेका आर्य र असुर भनेका अनार्य मान्छेहरू नै थिए भनेर देखाउन खोजेका छन्। अन्धविश्वासमा आधारित धार्मिक कुराको भौतिकवादी, वैज्ञानिक व्याख्या भो भो भनेर त्यो बेला मलाई औधि मन परेको थियो।अब त्यसको पुनर्व्याख्या हुनुपर्छ जस्तो लागिरहेछ।

  Saturday at 7:19pm via mobile · Like · 2
• 

  Manoj Meche Jabasamma bahun raha6 Tabasamma Desh kangal bhairakh6.

  Saturday at 7:45pm via mobile · Like · 1
• 

  Tenzing Limbu चित्र बहादुर जी को ईतिहास प्रतिको ज्ञान शुन्य भए पनि केहि कुरा हामी सबै ले सिक्नु पर्ने कुरा चाहिं इंगित गर्नु भएको छ l तेस्लाई ज्ञान दिने सामग्रीह सम्झेर हामी जनजाति हरुले सुधार गरे राम्रो हुने छ l 
  चित्र जी को सुझाव " जबसम्म जाँड, रक्सी छोड दैनौ र शिक्षा मा ध्यान दिदैनौ हामी अगाडी बढ्न सकिंदैन" यो सहि सुझाव हो यसलाई अंगिकार गरेर आफ्नो गलती सुधार गरि अघि बढे नै राम्रो हो l 
  
  नेपाल मा पण्डित नीति लाई बढुवा भारत ले दिएको कारण जनजाति लाई यो नीति हटाउनु जनजाति ले सम्झे जति सजिलो भने पक्कै छैन l 
  नेपाल मा बाहुनबाद टिकिनज्याल भारत ले नेपाल लाई चाहे को जस्तो ताल मा नचाउनु सक्ने हुना ले भारत ले कुनै पनि मुल्यमा जनजाति मुक्ति गतिबिधि लाई सफल हुन दिने छैन l नेपाल मा बाहुनबाद नै जातिबाद हो l भारत को बुई चढेर नेपाल र नेपाली जनता लाई घातक बाटो तिर लैजाने बाहुनबाद नागरिक अधिकार र मानव अधिकार को बिरुध छ l 
  यस्तै हो भने नेपाल मा जातीय मुक्ति ल्याउन शसस्त्र संघर्ष मा उत्रिनु बाध्यता हुन्छ तेस्ले भारत लाई नुक्सन गर्दैन बरु फाइदा गर्छ आखिर नेपाली जनता लाई नै सखाप पार्छ तर त्यो कुरा काइते बाहुनबादी शासक हरुले बुझ्नु जरुरि छ l 
  अर्को तिर हथियार नउठाउने हो भने चित्र जी ले भने को जस्तो अर्को ५०० बर्ष निश्चित जन जाति आदिबासी हरुले उही निरासाजनक सोषण र पिडा खेप्नै पर्छ l 
  हामी जन जाति ले सोच्नु पर्ने बिषय अब के बन्न आउछ भने मर्नु त एकदिन छदै छ तर अन्याय खपेर कुकुर भन्दा तल्लो स्तरमा बाँचेर के फाइदा बरु आफ्नो अस्तित्व को लागि लडेर बीरगति पाउनु अर्कै गौरव हुने छ देश र पहिचान को लागि मर्नु नै सुखद हुन्छ l 
  काइते शासक को धुर्त स्वार्थी नीति को जवाब अब जन जाति को अन्तिम स्रोत न चाहेर पनि Do or Die नै हुने कुराको नजरअन्दाज गर्न सकिन्छ l 
  नेपाल मा जातीय मुक्ति ४ जात ३६ बर्ण को सिधान्त र अभ्यास को अन्त ले मात्र नेपाली जातीय मुक्ति को अनुमोदन हुन्छ l हेक्का राखेस जातिवादी मित्र हरु तिमि हरु आफुलाई देश प्रेमी ठान्छौ तर भारत को पैताला चाटेर नेपाल लाई भारत मा गाभ्ने काम गर्दै छौ र जन जाति हरु देश र पहिचान को लागि लडाई लड्दै छन् यहाँ को राष्ट्र बादी हुन् ? नेपाल को मुलबासी जनजाति नै हुन भन्ने ईतिहास ले लेख्ने छ l तिमि हरु देश लाई सौतालौने कोशिस गर्दै छौ तिमि हरु राष्ट्र घाती हौ l तिमि हरुले भारतको बुई छोडेर आत्मालोचना गर्नु जरुरि छ हामी सबै सम जाति नेपाली हौ नेपाल हाम्रो साझा देश हो भन्ने भावना को सिर्जना गर्नु जरुरि छ l 
  नत्र तिमि हामी लाई नै नुक्सन छ र जातीय मुक्तिको लागि शास्त्र संघर्ष बाहेक अरु बिकल्प रहने वाला छैन l

  Saturday at 8:44pm · Edited · Like · 6
• 

  Ramesh Chamling I follow you

  Saturday at 8:46pm via mobile · Like
• 

  Birendra Hang Labung Limbu यो लेख आफैंमा लेख नै होईन।
  यो लेख न त त्यो चित्र बहादुरले नै लेख्या हो।
  यो केवल हार्न लागेको गोरुको अन्तिम हँकार मात्र हो।
  काग कराँउदै गर्छ पिना सुक्दै गर्छ।जे जसो भए पनि बाहुनहरू अब पाखा लागे भनेर
  बुझे कसो होला?

  Saturday at 8:54pm via mobile · Like · 4
• 

  Indra Maharjan चित्रराजजी कथा पढ्दा शाह बंशले झुठ इतिहास बनाए जस्तै देखियो । इतिहास त साह्रै थाहा रहेछ मित्र बास्तोलाजीले भाषा, लिपी, संस्कृति नभएका र चोर्ने आदिवासी जनजाति हो कि खस अहंकारवादी ब्राम्हणहरु हुन् अध्ययन गर्नस् राम्रो सित । अनि हामी आदिवासी जनजातिहरुको संस्कृति र संस्कारले नै देशको पहिचान विश्व परिचित रहेको तथ्य तपाईहरु जस्तालाई के थाहा ? जाँड रक्सि हामीहरुको संस्कारमा मात्र आवश्यक हो जथाभावी खाएर जड्या बनेर हिड्ने दुनियालाई थाहा भएको छ अहंकार बाहुनहरु नै हुन् । म सबै बाहुनहरुलाई गाली गर्दिन किनकी मेरा असल बाहुन साथीहरु पनि थुप्रै छन् । यसरी मनपरी गाली गर्ने बाहुनहरुलाई हरेक समाजबाट बहिष्कार गर्नु पर्छ । कि कसो चित्रराज जी ।

  Saturday at 9:59pm · Like · 9
• 

  Manoj Meche Bahunbadi Dhotiko bui chadhera hamro pahichan,bhasa,Dharm Lutne sapana baba harayo Kaite ho .

  Saturday at 10:13pm via mobile · Like · 1
• 

  Dalit Awaj Chitraji samajik sadhvav vadkaune Mathi ka avibyakti tapaile Hos Mai lekhnu va ki tehi khoya Birke ko surr ma akros ra pida salin tarika le pani pokhna sakinchha. Natra dudh umle pokhinchha, Mateko manche khamba thokinchha vanna na badhya hune chhu.

  Saturday at 11:07pm via mobile · Like
• 

  Samsung Rai yo radiko chora chitra raj upaddhiya bastola lai fasiko sajaya dinai par6....yo manab adhikar mathi thulo dhamki kina diyo, yo Crime ho. teska bau le 80% mulbasi aadibasi janjati haru lairadiko chorale zageer de ko 6? yo Crime ho yaslai sajaya hunai par6, hoina vane hamile karbahi garna naparos.jay kirath.ya aadibasi jajati mulbasi mongol zeendabad, Ati jatibadi bahunbadi zanaibadi Murdabad.

  Saturday at 11:49pm · Like · 1
• 

  Chandra Kumar Chemjong हा हा हा हा हा यस्तो पगलको कुरा कमेन्ट गरेर डैमन स्टार बनाइ दिने हामी मङ्गोल जन्जातीहरुमा कतिको बिध्वुता रहेछ भन्ने कसी लाउनै नपर्ने भयो।

  Sunday at 12:40am · Like · 1
• 

  Bibas Thapa Mgr Hahahaha ... Yo lekh lekhny ra npli actress haru charcha ko lagi antim idea sex scandal leunu jastai ho bhani bujhy hunxa .. Ani arko kura aba mongol haru bahunli danda katauny nai bhayo bhanyra antim boli boldaixa...

  Sunday at 1:02am via mobile · Like
• 

  Ramesh Chamling Abo mo chai side lage hai sakiyena ba puranai jhole haru dekha parna thalyo.....

  Sunday at 1:06am via mobile · Like · 2
• 

  Chandra Kumar Chemjong झोले तुम्बेको कुर होइन चित्रे जस्तो पागलको कुरा छ। हामी त्यस्तो नभए पछी सफै र गाली दिनुको ले के अर्थ दिन्छ? जो गल्ती गर्दैन उस्लाई केको डर डर चित्रेलाई लग्नु पर्छ उस्ले सफै र माफि मग्नु पर्छ सजन छ भने नभए त्यो पगल हो पग्लाले के खान्छ मैले भन्नु खोजेको त्यो हो तर बिध्वान मित्रहरु चूठेर भागने कुर गर्छन्। यस्मा कुनै साजिस त छैन चित्रे सित ।

  Sunday at 1:23am · Like · 2
• 

  Samsung Rai Bibas Thapa Mgr ji. chandra kumar chemjong ji yo kuro lekne pagal hoina baru tapai haru chai pagal vai aadibasi jan jati mulbasi ko nam ma fake ID Kholi ha.ha.ha. Gari machaunu vako ma sewa. Hami volinai patta lagau chau.

  Sunday at 1:26am via mobile · Like · 2
• 

  Chandra Kumar Chemjong साम्सुङ जि सेवाली युङ -सबै सब्द्को अर्थ राइठ भ्युबाट मात्र हेर्नु हुँदैन। कहिले कही लेफ्टबाट पनि च्याउने गर्नु भए कसो होला?

  Sunday at 1:44am · Like · 1
• 

  Ramesh Chamling Chitre ko lekh le Aja Chandra chemjong Jiu lai lamo sutai bata biujhai diyeko chha khushi lagyo Chandra jiu ko 1st positive feelings read garna paiyo kinaki woha pani nepalu janajati samudaya Kai rahe chha, Aja pusti bhayo

  Sunday at 1:44am via mobile · Like · 1
• 

  Ramesh Chamling Ma ta bhandai thiye esto lekh le bishwa ma Sara le Nepal ka bahun haru lai ghrina ra bitrishna le herne chha kun chai chitre bahun rahechha jasle afno khutto ma afai bancharo handai chha?

  Sunday at 1:51am via mobile · Like · 2
• 

  Chandra Kumar Chemjong चाम्लिङ सर - सैदान्तिक बैचारी बिषय भनेको अलक च्याप्टर हो। तर चित्रे जस्तो बाहुलाले आमसमुदाय माथि बोलेको शब्दले रोस उत्पन्न हुन छ तर बाहुला कुकुले खुटामा टोक्यो आफुले कुकुर्को खुटा टोक्ने होइन टाढाबाट गोली ढोकी दिने हो।

  Sunday at 2:03am · Like · 4
• 

  Samsung Rai yo muji Crime ho jundayara marna parcha Nepal sarkhar le. Gau basti mancheyle yo kuro thaha paye k hola !!!
  narayen, Narayen,

  Sunday at 2:04am via mobile · Like · 1
• 

  Samsung Rai Chandra kumar chemjog ji yo kukur hoina. Bauru ha.ha.ha. Vanney tapaiko kuro padda chai chainjo kere tapai chai kukur hoki vanney tassa ganayo. narayen, naranyen, thahai holani muslim ko birodma auta film banda sansarkoi muslim le k aatangka machayo ???

  Sunday at 2:08am via mobile · Like · 1
• 

  Samsung Rai yo suniyo jit uniharuko kam ho. Tesai le sara aadibasi jan jati mulbasi yasko birod ma niklo vane k tapai le tamna saknu huncha teslai ha ??? Hik mat cha ??? Tapai fake ho vanney kuro maile mathi nai janai
  Sakeyko chu patta lagau chau.

  Sunday at 2:12am via mobile · Like · 1
• 

  Chandra Kumar Chemjong yo musliko baremat rai jyuharlainai thahachha kinbhane mero gauko rainai muslim baner haja bannulai maka janubhako chha. Kale rai bahunko hajur ba bhaer 52dore hunu bhako chhaa Raile jati limbule jane ta susil jhalelai kuskauthe ma kina khuskinther Samsung g hehehe.

  Sunday at 2:16am · Like · 1
• 

  Samsung Rai Chandra Kumar Chemjong ji tapai fake ID Kholi hamro bich ma ha.ha.ha. Hu.hu gardaina aaunus tik cha ??? sida kuro ghumauro chaina, 
  
  Yaha Rai limbu ko kuro Nagarnus kina ki Physically ra Mentally tapai hami vitra farak cha ?
  Tes karan le Chahey Taman, Vote, Gurun , Mapar ,tharu ,Newar 
  Sunuwar Rai Limbu Autai hun. Uni haruko autai samasya ho Atijati badi bahunbadi janaibadi ho. 
  narayen ,narayen,narayen. Good night sutiyo feri vetaula.

  Sunday at 2:28am via mobile · Edited · Like · 2
• 

  Chandra Kumar Chemjong Hoin ho Samsung g. yo muslimko kura nabujerpo bhneko tapai khali Aago bhai halnu hunchha.he he he .

  Sunday at 2:32am · Like
• 

  Chandra Kumar Chemjong yo chuche harulai ta gali garnai parchha.

  Sunday at 2:38am · Like
• 

  Ramila Rai yo chitre raxes lai ta maile vete pani baki rakhdina sachchai hola,,esle sabda-kosma manabta ra naitikta vanne kahile nadekheko hunu par6,,,kaatti tuchchha hola eslai janmaune ama babu ra sikaune teacher,,,bichara katti tuchxa,ghin lagdo culture esko samajle deko eslai,,,,ma sanga contact gareko vaye ma sikauthe ni asal path!!!!

  Sunday at 2:38am · Like · 3
• 

  Samsung Rai yaha aago ra pani ko kuro hoina mitra Chandra Kumar Chemjong ji hamro birodh tho tapai jasto dalit hoina kina ki tapai bahun vayera Nepal ma kam napayera bidesinuva ko hamile thaha pai sakiu. Tapai ko birod hoina yo mathi ko status ramrari napadi wa padera pani ha.ha.hu.hu. Gareko hami lai man pardaina .karan ukta kuro garnus ha.ha. Hu.hu. Garnus hami manchau. Muji hami yetro kapnai nasaknegari vanda k hami hatma dahi jama yerera bisirahan chau ? 
  Lu aba chai sutiyo bye.bye see u around.

  Sunday at 2:51am via mobile · Like
• 

  Yehang Aveng Thopra Limbu yo mula ko namm ma fatwa jari garnu parla jasto cha....sathi ho

  Sunday at 3:28am · Like · 1
• 

  Govinda Rai tapare raethane kukur chitreko taukole dukha paune vayo dukhako kuro 2 golee kharcha hune vayo

  Sunday at 3:29am via mobile · Like · 1
• 

  Gopal Khanal hami nepal le kehi na kehi uttar ra dakshan bat liyayako culture lai maulikh rup diyer nepali pahichan baneko ho,nepal ma pure kehi 6in ho sathio aadhi bhanda derai barna mix bhayer thema bhye sakeka 6m ,baki rayo jad raksi ko kura jad le derai barbad bhayeka ta bahun samuh nai hun ,jas le aafai lai sudhare nai ramro ,aafno asafalta ko lai aru lai dos dinu thik hoin

  Sunday at 4:56am via mobile · Like
• 

  Chandra Gharabja खनाल जी नेपाल मा जति चाड छ सबै नेपाली को हो तर बराबर मानेता दोनु पर्यो सरकार ले र जसरि हामी दसैँ तिहार तिज लाई मन्छाम तेसरी नै बाहुन छेत्री ले पनि अरु चाड हरु मानुस ! र जाड रक्सि त सकेसम्म बाहुन छेत्री ले नखाए राम्रो मेरो विचार मा किन कि सानै देखि खादैनन् देखावोती रुप मा पनि खादैनन् लुकेर खादा जात जनाई हाल्छ !

  Sunday at 5:40am via mobile · Like · 1
• 

  Guna Sohon Hang Rai ma sale lai bhetiyo bhaney je parla parla,yesko kura le aru ramra bahun haru ko pani uthibas hola,

  Sunday at 6:01am via mobile · Like
• 

  Guna Sohon Hang Rai yo bahun haru k khanu raksi hiju matra khayera bmw gadi lai lattle haney 6a,kasari police pani tyhi rai6a,lago mama ghar,k bhannu jat dekhauney lai,,,,dukha lagena bhanda pani sodhnu chahina,,,

  Sunday at 6:04am via mobile · Like
• 

  Yeom Gurung yo katto khane manche ho katto khane kura vanda k auchata lu jata maile pani thokde

  Sunday at 6:05am · Like · 1
• 

  Chhatra Magar दशै पछिको मीठो क्षण पछि फेरी यो पोस्टले मलाई तातो लगायो ! कस्तो अचम्म ? लेखकले यसमा केही सत्य तथ्यको आधारमा धेरैकुराहरुलाई बग्यांएर सारा मंगोल जातिलाई होच्याउँने मनसायले प्रस्तुत गरेका छन् । एउटा बाहुनेले टपरी सोहोर्ने मन्त्र फुक्ने पेशा गरे भन्दैमा सारा बाहुन जातिलाई "टपरी बाहुन" भन्न सुहाउदैन त्यस्तै सबैको टुप्पी मात्र हुनुपर्छ भन्ने पनि छैन । लेखक – :P “चित्रराज उपाध्याय बास्तोला” ले धेरैकुराहरुलाई नकारात्मक ढंगले आफू त मंगोल होइन मंगल ग्रहको प्राणी नै हुँ जस्तो गरी सबै मंगोल जातिलाई “एउटा फिस्टो चरोले अजंगको हात्ती सारा मंगोल जाति” लाई ललकार्नु स्वंयलाई आत्मा ग्लानी लाग्नु पर्ने हो । सानो तिनो तथ्यलाई यसरी मोडेर नकारात्मक शैलीले सार्वजनिक गर्नु तिनले आत्मा हत्याको बाटो रोजेको प्रस्ट छ। 3:)

  Sunday at 7:30am · Edited · Like · 6
• 

  Ashok Lingden yo hura saswat sacho ho !!!!!! hamro kirati harulai ta ramro kura kaha paccha ra?????? zad raksi ghichera fan/fan ghumi hidna matra man parauchan ,,,,,,,,,, plz plz ab schedule change grawna plz...

  Sunday at 6:14am · Like · 1
• 

  Guna Sohon Hang Rai yo bahun haru k khanu raksi hiju matra khayera bmw gadi lai lattle haney 6a,kasari police pani tyhi rai6a,lago mama ghar,k bhannu jat dekhauney lai,,,,dukha lagena bhanda pani sodhnu chahina,,,

  Sunday at 6:15am via mobile · Like · 1
• 

  Chandra Gharabja छत्र मान जी आफ्नै हरु मा तेती लाज मान्नु पर्ने जस्तो देखिन्न राम्रो लगेर मेरो मा राखेको हो तपाइलाई तेती सारो अफ्ठेरो पर्छ भने मा अहिलेई मेरो फोटो राख्नेछु

  Sunday at 6:15am via mobile · Like · 1
• 

  Chhatra Magar ओहो छत्र र चन्द्र नजीककै शब्दावाली परेकोले होला - मलाई नि कता हो राखे त हुन्थ्यो मित ज्यू जस्तो लाग्यो! तर श्रीमति चाही आफ्नै पर्यो हई - भन्न मन लाग्यो। जे होस यति बिध्न मन पराइदिनु भएकोमा धन्यवाद । आफ्नै परिचय दिने फोटो राख्नु धेरै राम्रो कुरो हो । =D

  Sunday at 6:21am · Edited · Like
• 

  Chandra Gharabja तर सक्नु हुन्छ भने तपाई ले पनि आफ्नै फोटो राख्नु मित जिउ पनि भानुला आफ्नै पनि छत्रमान को पछ्दी मगर पनि झुन्द्यौने घटी मा जनाई पनि झुन्द्यौने चै भएन है

  Sunday at 6:25am via mobile · Like
• 

  Chhatra Magar धन्यवाद, चन्द्रजी ! मैले यहाँको फोटो हेर्दा सबै कुरा नजीक नै पाएकोले होला तपाई झुक्कीएको महसुस गरे =D

  Sunday at 6:39am · Edited · Like
• 

  Tenzing Limbu बाहुनबाद नै जातीय जडसुत्र हो एसको अन्त बाट मात्र सम जातीय नेपाली को सम्बोधन हुन्छ र एकीकृत नेपाली को शुरु हुन्छ l 
  हरेक बिषय को चरम शिमा पुगेपछि तेस्को अन्त्य आउछ र पुरानो उखान स्याल लाई दशालागे शहर पस्छ रे तेस्तै बाहुनबाद को अन्त आएको ले बाहुनबादी नेपाली हरु अतालिएर जे पायो त्यो बोल्दै छन् जे पायो त्यो गर्दै छन् यहाँ नेपाली को गरिमा र स्वतन्त्र नेपाल को कुनै माने छैन l भारत लाई आड लिएर चम्किरहेका यी भारतीय गु का किरा हरु लात खाने भुत ले बात गरेर बुझ्ने अवस्था नरहेको प्रष्ट हुदै आएको छ l नेपाली साथि हो यो भारतीय भरौटे दलाल हरु लाई हराउनु तेती सजिलो छैन तर हात मा हात काँध मा काँध मिलाए असम्भव भने छैन l अब बाहुनबादी जातिबाद को जराबाट निर्मुल नपारी नेपाली जनता ले जातीय मुक्ति पाउने वाला छैन l जातीय मुक्ति बिना नेपाल कहिले बिकाश को गति लिने वाला छैन l जातिवादी बाहुनबाद को अन्त्य नेपाल मा नभई नहुने हुना ले देश प्रेमी सबै नेपाली हरु एक हौ र हाम्रो शत्रु जातिबाद को संहार गरौ l जय संघियता जय नेपाली जनता

  Sunday at 6:42am · Edited · Like · 1
• 

  Guna Sohon Hang Rai mukh le bolney behevior arko dekhauney shyal bonsha haru hun,voting garney bhanda pani hunna re sambidhan biutauna pani hunna re?ma sala haru,election hunu parchha nai natra tyi purano haru le desh khai rakh6a,,,

  Sunday at 6:58am via mobile · Like
• 

  Bhakta Sunuwar daridra katar lovi chaplusu sudama bhahun itihas ma lakhetiyera yaha aayeka hun pheri chalaki banna khojdai xn

  Sunday at 9:32am · Like
• 

  Kiwang Hang Rai Yo lekh ma j vayee pani: Sawadhan Sabai Mongol Mulbasi/Aadibasi, Janajati Haru ho : Lekhak Chitra Raj Uppadhhye ra Uska prabaktaharu jasle Lekhharu forward gardaichhan; Yee Tattwa haru Nepal ma Jatiyee ladai garauna chahanchhan ! Tara Hamilai thaha 6: Nepalma 102 bhanda dherai Jatjati ,92 vasa-vasi ,8 vanda dherai Dharmawalambi ko deshma Jatiyee saha-astitwa le matra kam garchha; Ladai chahaneharu Nepal Nepali ko satru hun vanera !

  Sunday at 9:56am · Like · 1
• 

  Miksan Mivak एकात्मक् राज्य सत्ता काे कालाे ईतिहास बर्बता,दमन,अन्य अत्याचार,र सिंगाे आदीबासी जनजाती हरु काे आलाे रगत काे मसी हाे....हजाराै निहत्था आदीबासी जनजाती हरू माथी बर्बता दमन गरे...!कसैलाई फासी, दिई बिभत्सा पूर्ण मारीयाे बि:स १६६०-१७७० ताका लिम्बुहरु माथी बर्बता दमन गरे! त्यसरी नै १७९० मा तामाड्ग हरू माथी जर्बरजस्त दमन गरे १८०८ भाेजपुर मा सिंगाे राईहरु माथी बर्बर दमन गरी २ लाई मृत्यू दण्ड र २७५ जना काे सर्बस्वहरण गरे।त्यतै १८५८ लमजुड्ग मा गुरुड हरु माथी बर्बता दमन गरी सूख देब गुरुड लाई १७ बर्ष जेल काे सजाय पछी हत्या गरे....याे देश का आदी बासी हरु माथी बर्बता दमन ले सीमा नाग्दै गए पछी बर्तमान घडी मा यसकाे बिकल्प हरु खाेजीदै जादा नेपाल दुई धूब्र तिर बिभाजीत हुदैछ।यसका प्रमुख कारण बहुन बादी शाेसक,सामान्ती,दलाली, देश काे हजाराै हेक्टर जमीन राता रात बेच्ने जाली फटाहा हरु काे ले गर्दा हाे।यीनी हरु काे हत्या गर्न आज काे समय काे माग हाे!

  22 hours ago via mobile · Like · 2
• 

  Gopal Khanal yo prithivi ma jo kahi manav sang ramro dharshan 6 ra teslai lagu gar6 bhane us ko jivan unnat ban6, unnati kunai saririk banavat bhayeko lai sityai aaune hoin, yesto dusit lekh lekher midia ko duropayog garnu thik hoin ,yo pakkai hamro desh ko dusman ho jo hamro sadio dekhi janata ma raheko sadvav bigarna khojne

  20 hours ago via mobile · Like
• 

  Switch On यो चित्रे कि फित्रेलाई मैले भेट्न पाए त, सिधै छुरि हान्दिन्छु खातेलाई ! मूलवासीको कमजोरि वा गलत कामहरु औलाईदिनु स्वभाविक हो तर यतिको निज गालि गलौज गर्नु भनेको काल निम्त्याउनु नै हो ।

  20 hours ago via mobile · Like · 1
• 

  Gopal Khanal fake id bat man6e bhadkaune kuchal bahek aru kehi hoin yo, hami sabai ma kehi na kehi kamajori hun6 ,aru ko dos nikalna sajilo 6 tar aafno dos saf garna muskil hun6 harek lai

  20 hours ago via mobile · Like
• 

  Laxmi Tamang Manusmriti driven mentality writes such kind of wordings because Manusmriti guided mentality people are cunning and have supremacy feeling inside their blood and nervous cells. I read this last year. Don't know whether or not it is true that Chitraraj Bastola said and wonder who is this Chitra. Someone said to me Manusmriti verses are not practice and existence in Nepal but one of my PhD colleagues around aged 29 in Sydney Mr Parajuli said what did you find such bad things in the Law of Manu, I didn't see any. I was shocked hearing such words from him because he didn't see any bad verses written against Dalit/Sudra and Women on it. So, I can imagine that even now Manusmriti is the main Mantra of ill minded (NOT ALL but ill minded) Brahmin youths and men I suppose and senior writer and translator Tilak Prasad Luital (he translated Manusmriti from Sanskrit to Nepali language) said "Manusmriti Prachin Samaj Ko Bidibidhan Nirman ra Lagu Garne Garntha Ho. Aaja Pani Hamra Samajik Bewaharma Tesko Niyamharu Sakriya Raheka Chhan."-Source: Manusmriti Ma Sudra ra Shtri by Chitra Psd Panta, Gopi Sapkota and Gita Subedi published in 2065. Besides that Rameshwori Pantha didi has written a newspaper article titled "Manusmriti Kai Bato Ma Hamro Samaj" early this year. However, all verses of Manu are not bad but human beings have tendency to follow and do only bad things because of their selfishness to dump others in the waste bin so that they can entertain POWER and POSITION. Every Nepali who are after establishing JUST society through social transformation then MUST read the Law of Manu which you can download via google free of cost or buy in the Market in Nepali and Sanskriti version that will cost around NPR 295/-

  20 hours ago · Edited · Like · 3
• 

  Tenzing Limbu Who cares such stupid essay? We just need to focus on our goal to eradicate racism Bahunbaad in Nepal for equality and equity.

  19 hours ago · Like · 3
• 

  Padam Lawoti JAY LIMBUWAN! Our motto is Limbuwan.

  20 hours ago via mobile · Like · 2
• 

  Tenzing Limbu Chitra ji or any fake bahunbaadi or India. No matter what we are not gonna spare Bahunbaad in Nepal any more racism you've gone far beyond the limit.

  19 hours ago · Like · 2
• 

  Chhatra Magar यि माथिको लेख यिनै लेखक - चित्रराज उपाध्याय वास्तोला कै हो र उनले सार्वजनिक प्रकाशन गरेको पत्रपत्रिकाहरुको अंक पनि थाहा भए किन आक्रंमणकारी पाखण्डीको यत्रो रडाको चल्छ नेपाली समाजमा ? खुरुक्क सार्वजनिक सूचना र बक्तब्यले नागरिक समाजमा आक्रमण गरेको आरोपमा...See More

  17 hours ago · Edited · Like · 2
• 

  Sailo Gorkhe Mancheko lekha ta 12 barsha aghi lekhoko ho vani thau thau ma kurakani paincha... Tara yo lekhak ko ho, ke karan le yo lekhna pugecha vanne thaya pauna sakidaina. Teskaran, yo bahulako lekh sittaima aruko tauko dukhai banna hudaina vanne mero tarka cha. Jawafdehita navayeka yest samajlai bhadne, jhagada lagaune, anaitik lekha ko prachar garnu hunna... >:(

  14 hours ago · Like · 2
• 

  Si Be lekh ma kei satyetako matra bhaye pani jatibadi manasiktale grasit chha.

  13 hours ago via mobile · Like
• 

  Poemis Kabita हाम्रो मा अहिले कस्तो नारार्मो प्रवृति बसेको छ भने कसैले केहि नराम्रो काम गर्यो भने, यो कुन जाति को हो, आइमाई हो कि पुरुष हो, कुन पार्टी को हो, कुन रंगको हो आदि. मान्छे लाइ यसरी लेबल लगाएर हेर्ने कारण ले नै हामि अहिले जंगली अवस्था भन्दा अघि बढ्न नसकेको हो। बिकसित देश मा कसैले कुनै अपराध गर्यो भने तेस्लाई उसले गरेको अपराधको आधार मा दण्ड दिइन्छ। कुन जाति, कुन नश्ल, भाषा बोल्ने वा महिला पुरुष भनिन्न . तेस्ले गर्दा मात्रै न्याय हुन्छ। समाज मा। यसरी हरेको कुरा लाइ जातीय दृष्टिले नहेरौ मेरो अनुरोध छ. यो चित्रराज भन्ने असभ्यले जे बोल्यो त्यो यौटा सामाजिक अपाराध मा पर्छ। तेस्लाई खोजि गरि कानुनि कारबाही गर्न जरुरि छ; तेस्ले सहि बोलेको कुरा सबैले समर्थन गर्न पर्थ्यो, तेस्ले गलत बोल्दा तेस्लाई दण्ड दिन पर्छ, तर कानुनि ढंग ले . अहिले नै एस्तो परिपाटी हामीले नबसाल्ने र मानिस लाइ उसको जात् जाति रंग लिङ्ग धर्म को आधारमा हामीले न्याय गर्ने हो भने राना शाशन र 500 बर्ष अघिका अविकसित जंगली जन्तु भन्दा हामि के कुरा मा गर्ब गर्ने के फरक भयो र? आफैले मनन गरौ सबैले। हामि आफ्नो लागि न्याय खोज्छु, अनि अरुको माथि अन्याय गर्ने कुरामा जोड दिन्छु, यो त धेरै अविकसित पाखण्ड पन हो। एस्तो कुरो तुरुन्तै छाडेर यो मान्छे लाइ कानुन को अधिन मा ल्याउन सहयोग गरौ। मैले सुने अनुसार यो मान्छे इन्डियन हरुको इशारा मा जनजाति कै एउटा ले हिँसा र अराजकता मच्चाउन लाइ प्रयोग गरेको बुझिन्छ. तर चाहे जे सुकै होस, एस्तो मानिसलाई तुरुन्तै खोजि गरि तेस्को नाली बेली कसको इशारा मा गर्न लगाएको समेत पत्ता लगाउन र कानुनि दण्ड दिन जरुरि छ. के नेपालको कुनै पनि कानुन ले एस्तो बोल्ने र लेख्ने अधिकार दिएको छ र?

  13 hours ago · Edited · Like · 6
• 

  Kiwang Hang Rai आदिवासी जनजातीहरुलाई राम्रो सोच बिचार गर्नै नदिने तत्वदेखि सावधान । सावधान । सावधान । 
  एउटा अमुक बाहुनको नाम दिएर लेखिएको तल्लो स्तरमा जातीय धृणा गाली गलौच गरेको लेख फोर्डवार्ड गर्ने कामले दिन पर दिन आदिवासी /जनजाती, मंगोल मुलवासीहरुलाई राम्रो सोच बिचार र काम गर्नै नदिने भयो । आजको आधुनिक युगमा इन्टरनेट नखोली हुदैन, खोल्यो कि एउटा न एउटा आदिवासी जनजाती वा मंगोल मुलवासीको अगुवा हुं भन्ने ले नै दिनैपिच्छे तुच्छ जातीय घृणा फैलाउने यस्ता लेख फोर्डवार्ड गरेको देख्नसाथ अपसगुण लागी हाल्छ । सोचेको कुरा पनि हराएर दिक्क लाग्न थाल्छ अनी दिनै कुनै राम्रो काम न सोच आउछ । 
  यसो नगर है साथी हो भन्यो भोली पल्ट फेरी अर्को बाहुनको नाममा लेखिएको घृणित लेख । हिजो सम्म यस्तो कार्यवाट २ शिकार खेल्ने गरिएको बिश्लेषण मेरो थियो तर आजबाट ३ शिकार खेल्ने गरिएको बिश्लेषण गर्न पुगेको छु 
  १ माथी उल्लेख भएजस्तो लेखबाट तपाई हामी सोझा साझालाई जातीय घृणा बितृष्णा फैलाउन लगाउने, उत्तेजित पारेर झडप गराउने र हामी नै खराव देखाउने 
  २ आदिवासी जनजातीहरुले आक्रमण गर्न थाले भनी राष्ट्रिय अन्तराष्ट्रिय जगतमा देखाई आप्mनो लागी प्रोटेक्शन लिने र झडपमा उत्रेको आरोपमा सरकारी दमनको शिकार गराउने, अन्तराष्ट्रिय क्षेत्रमा बदनाम गराउने, ३ यस्तो लेख फोर्डवार्ड गर्न लगाएर पछि माथी १ नं. जस्तै घृणा बितृष्णा र उत्तेजना त फैलायो फैलायो, केही राम्रो सोच बिचार गर्ने पनि नदिएर यसैमा लटपटाउने भए ,
  आदिवासी/जनजातीहरुलाई राम्रो सोच बिचार गर्नै नदिने तत्वदेखि सावधान हौ, कुरा बुझौ, सही सत्य मार्गमा हिडौ ।

  8 hours ago · Like · 5
• 

  Poemis Kabita यसको एउटा उपाय छ: सबैले एकैचोटी तेस्तो पोस्ट लाइ डिलिट गर्ने त्यस पछी रिपोर्ट मा क्लिक गरेर hate speech मा सेलेक्ट गर्ने र कस्तो हो तेसै अनुसार को category सेलेक्ट गरि report to facebook मा क्लिक गरेर proceed गर्ने। धेरैले एकैचोटी त्यो गर्यो भने फेसबुक ले नै तेस्तो नराम्रो पोस्ट लाइ हटाइ दिन्छ कृपया सबैले एस्तो नराम्रो पोस्ट हरुलाई रिपोर्ट गर्दै ब्लक गर्ने बाहेक अरु कुनै उपाय छैन। समाज मा कोहि न कोहि 2-4 जना नाली का किरा त भै हाल्छन नि, तिनको कुरा मा ध्यान दिन भएन।

  7 hours ago · Edited · Like · 4
• 

  Ramesh Chamling Wow great thinking

  7 hours ago via mobile · Like
• 

  Poemis Kabita आदिबासी किराती महासंघ नेपाल लाइ पनि अनुरोध यस्ता गत न पत का हचुवाका भरमा लेखिएका discreditable लेख हरु विभिन्न फेक साइत बाट कपि गर्दै पेस्ट नगर्न राम्रो होलाकी ? स्वयम् महासंघ ले नै यस्ता अनधिकृत लेख हरु लाइ फैलाउने र तेसैमा हिंसात्मक पोस्ट गर्न उत्साहित गर्ने हो भने अरुले के नै भन्न सकिन्छ र?

  6 hours ago · Like · 4
• 

  Birendra Hang Labung Limbu कबिता जी ले सहि कुरा राख्नु भो।यहाँ कतिपय साथिहरू र पेज चलाउने मित्रहरु हुनुहुन्छ वाहियात जनजातिका बिरूद्द लेखिएका अवान्छित शब्दहरू प्रयोग गरिएका लेखहरु कपि गर्दै पेस्ट गर्नूहुन्छ किन?
  यस्ता कृयाकलापले मलाइ लाग्छ उनै (.......)लाइ टेवा पुग्छ होईन र?

  6 hours ago via mobile · Like
• 

  Tenzing Limbu हम्रो निशाना त छदै छ जसले जे लेखे पनि अर्जुन ले लगाउने लक्षित निशाना "जातीय मुक्ति" हो तेस्लाई फतेह गर्नु हाम्रो कर्तब्य हो l

  5 hours ago · Like
• 

  Si Be "jatiye mukti" ko paribhasa spasta hunuparyo bhanne hamro maag ho.
  Jatiye mukti ko naam ma final solution ko sapana dekhne haruprati ko aakros lai anyetha naliyios.

  5 hours ago via mobile · Like
• 

  Kiwang Hang Rai आदिवासी जनजातीहरुलाई राम्रो सोच बिचार गर्नै नदिने तत्वदेखि सावधान । सावधान । सावधान ।
  
  एउटा अमुक बाहुनको नाम दिएर लेखिएको तल्लो स्तरमा जातीय धृणा गाली गलौच गरेको लेख फोर्डवार्ड गर्ने कामले दिन पर दिन आदिवासी /जनजाती, मंगोल मुलवासीहरुलाई राम्रो सोच बिचार र काम गर्नै नदिने भयो ।
  
  आजको आधुनिक युगमा इन्टरनेट नखोली हुदैन, खोल्यो कि एउटा न एउटा आदिवासी/जनजाती वा मंगोल मुलवासीको अगुवा हुं भन्ने ले नै दिनैपिच्छे तुच्छ जातीय घृणा फैलाउने यस्ता लेख फोर्डवार्ड गरेको देख्नसाथ अपसगुण लागी हाल्छ । सोचेको कुरा पनि हराएर दिक्क लाग्न थाल्छ, अनी दिनै कुनै राम्रो काम न सोच आउछ । 
  
  यसो नगर है साथी हो भन्यो भोली पल्ट फेरी अर्को बाहुनको नाममा लेखिएको घृणित लेख ।
  
  हिजो सम्म यस्तो कार्यवाट २ शिकार खेल्ने गरिएको बिश्लेषण मेरो थियो तर आजबाट ३ शिकार खेल्ने गरिएको बिश्लेषण गर्न पुगेको छु 
  १. उल्लेख भएजस्तो लेखबाट तपाई हामी सोझा साझालाई जातीय घृणा बितृष्णा फैलाउन लगाउने, उत्तेजित पारेर झडप गराउने र हामी नै खराव देखाउने,
  
  २ आदिवासी/जनजातीहरुले आक्रमण गर्न थाले भनी राष्ट्रिय/अन्तराष्ट्रिय जगतमा देखाई आप्mनो लागी प्रोटेक्शन लिने र झडपमा उत्रेको आरोपमा सरकारी दमनको शिकार गराउने, अन्तराष्ट्रिय क्षेत्रमा बदनाम गराउने, 
  
  ३ यस्तो लेख फोर्डवार्ड गर्न लगाएर पछि माथी १ नं. जस्तै घृणा बितृष्णा र उत्तेजना त फैलायो फैलायो, केही राम्रो सोच बिचार गर्ने पनि नदिएर यसैमा लटपटाउने भए ,
  
  आदिवासी/जनजातीहरुलाई राम्रो सोच बिचार गर्नै नदिने तत्वदेखि सावधान हौ, कुरा बुझौ, सही सत्य मार्गमा हिडौ ।

  5 hours ago · Like · 1
• 

  Limbu Paahim Kiwang hang rai G लाइ अस्ती ससोक राइ लगायत अनय नेताहरुले नेकपा एमाले परित्याग गर्दा हात्तीको धुलो , बाँसको पट्याँस सुकेको रुखको पात भनेर होच्याएर घ्ऋणा गरेर भाषाण गर्ने झले बाम्देब मकुने बाहुन्बादिहरुको बोली चै कस्तो लाग्छ त ? ?

  5 hours ago · Like
• 

  Tenzing Limbu Si Be Ji, जातीय मुक्ति को परिभासा :-
  ४ जात ३६ बर्णको नारा र अभ्यास लाई समाप्त गरि नेपाल सरकार ले अधिकारिक कानुनी रुपमा जाहेरी गरि नेपाल को सबै जाति लाई सम जाति ले सम्बोधन गरि सम जातीय, सम सामाजिक, सम धार्मिक, सम नागरिक, सम राजनैतिक सम अवसर र सम सहभागिता को समीकरण को बिमोचन लाई जातीय मुक्ति भनिन्छ l

  5 hours ago · Like · 2
• 

  Si Be tenzin sir, jatiye mukti hunaiparchha. Tara mero birodh chahi bahunbirodhiharu sanga matrai ho.

  5 hours ago via mobile · Like
• 

  Tenzing Limbu Si Be ji जब जातीय मुक्ति हुन्छ नेपाल को कुनै पनि जाति को विशेषता रहँदैन र बिरोध पनि हुदैन सबै जाति हरुमा समीकरण भए पछी तेस्तो टनटाई साफ हुन्छ l

  4 hours ago · Like · 1
• 

  Dalit Awaj Si Be ji kunai pani jaati samudaya dharma ko birodh garinu hunna, yo sahi ho, ani Dalit Mathi ladiyeko samajik bahiskar, kusanskar, ani ghar vitra pasda mandir vitra chirda kutiyinu parne miriyinu parne Barema pani kehi bolnu hunchha ki

  4 hours ago via mobile · Like · 1
• 

  Dalit Awaj Tenzing ji le vannu vaye jasto sabai sama vaye Kati sukhad hunthiyo.

  4 hours ago via mobile · Like
• 

  Tenzing Limbu Dalit Awaj ji, २१ सदि को हामी आधुनिक नेपाली को माग नै तेही हो ४ जात ३६ बर्ण लाई सम जाति सम अधिकार सम अवसर र सम सहभागिता मा रुपान्तरण गर्नु हो l

  4 hours ago · Like
• 

  Dalit Awaj Tenzing ji sahi kura Lai sahi vanna saknu parchha, ra Sahi kura le ek din Esthan awashya pauchha. Sama jaati, sama adhikar sama Awashar ko lagi hami Lai suvakamana

  4 hours ago via mobile · Like
• 

  Tenzing Limbu Dalit Awaj jiu, जब सम्म मुलुक का जनता हरु ईमान्दारी साथ् सहि लाइ सहि गलत लाई गलत भन्ने अवस्थामा पुग्दैन तब सम्म त्यो देश उभो लाग्दैन l 
  उदहारण नेपाल नै हो यहाँ का बुद्धिजीवी भनौदा हरु सबै बेईमान छन् ईमान्दारी साथ् आवाज उठाउन सदैनन सहि लाई गलत गलत लाई सहि बनाएर गफ दिन्छन तेसैले हाम्रो मुलुक ढुंगे युग तिर विस्तार भै रहेको अवस्था छ l

  4 hours ago · Like · 1
• 

  Dalit Awaj Tenzing Jiyu Sarai ghat lag do kura garnu vo, yo Sanskar ko Bikash huna sake ahile hami American, European haru Lai rojgari pradhan garne awastha ma pugeka hune thiyou, hamro desh ma parkriti le diyeko ke chhaina vannus ta

  4 hours ago via mobile · Like
• 

  Tenzing Limbu Dalit awaj jiu, नेपाल त हिरा को टुक्रा हो नि तर यसलाई छाँट काट गर्ने हिरा काट्ने र पारखी को मात्र कमि हो

  4 hours ago · Like · 2
• 

  Ramesh Chamling @Limbu pahim
  Hatti ko dhulo lekh ma k dekhnu bho testo? sayad barishtha neta haru le janajati neta haru doller ma bikera jatiyata bhadkaudai chha,desh tukraune rajniti gardai chha, PM lai galhatyara nikalchhu, ghisarchhu jasta sarbajanik abhibyakti haru bhanda @kiwang hang G ko lekh tapai lai ghatak lagyo?

  3 hours ago via mobile · Like
• 

  Roman Pida जातीयता मात्र हैन यहाँ वर्गीय बिभेद असमानता जस्तो कुसंस्कार शोषक शासकहरुले बनाएको परिपार्टी सामाजिक असमानता जस्ता घृणित प्रवृतिलाई चाही यो एकाइशौ सेन्चुरीमा हामीले जरै उखेलेर नफाले सम्म यो देश केचनामै रहने छ /अहिले कातर ब्राम्हण/खस क्षेत्री उच्च वर्ग हौ भन्नेहरुले भ्रम र झुटो प्रचार गरी उल्टै मंगोलहरु लाई जातिय साम्प्रदयिक भट्काउदै छन भनी रहेको छ/
  साला कातरहरु पहिले हाम्रो पूर्खाहरु लाई काटेर मारेर दमन शोषण गरेर एउटै धर्म मान्न बाध्य पार्दा चहि जातिय साम्प्रदायिक भड्काउ नहुने तर अहिले हामीले सबै समानता पहिचान सहितको संघिय राज्य संघिया शासन हुनु पर्छ भन्दा खेरी चाहि बिखन्डन हुने रे यो कति सम्मको कुर्तुत कुराहरु बोल्दैछन र प्रचार गरी मान्छेलाई नकारात्मक भ्रमहरु फैलाउदै छन् यसमा पनि हामीले ध्यान दिनु पर्छ/हामीले त मात्र अबको राज्य संमरचनाहुदा खेरी पहिचान सहितको संघिय राज्य हुनु पर्दछ मात्र भनेको छौ/नी,,,,अब यस्तै रहिरहने हो भने जातीय युद्द हुन्छ/यो हुनु र होस् भन्ने चाहना पनि बाहुनक्षेत्रीहरुले नै चाहेको छन / यदि युद्द भएमा जङगले फाडे झै फाटिन्छ साला कातर धोतीको लेन्डो बाहुनबादीहरु लाई,,,,,

  3 hours ago via mobile · Like
• 

  Limbu Paahim @ Ramesh chamling G tapai ra mero kurako churo milena hau yo kiwahang rai .. bahunko pu6r ho malai ramro thaha 6 kinaki maile 2/3 barsa dekhi usko comment ra statas hrdai aayeko 6u tapai le janajati aadibasi netaharulai doller ma bikera jatiyata vadkaudai 6 vannu vo kati doller kasle diyo tapai sanga praman 6 ki tesai hachuwa ko varama vaneko... kasle jatiyata vadkaudai 6 teti thaha nahune le kina camment garnu ..

  3 hours ago · Like · 3
• 

  Ananta Limbu yi chor harule rachyas banaudai ma hune ho ra ....?

  3 hours ago · Like
• 

  Ramesh Chamling Kuro bujnu bhayena paaham G, 
  Mero prashna Amale, congress ko barishtha neta haru jasto le swachha chhabi bhayeka janajati neta haru lai arop garne garchha jastai tyo arop haru( doller) (jatiya bhadkau) (desh tukraune) ani PM Baburam lai gali sworup galhatyara ghisardai nikalne jasto gali arop bhanda tyo lekh ghatak chha ra bhanne mero prashna, testa desh ko virus neta haru le ta media Mai tesari naitik patan abhibyakti haru sarbajanik dinchha bhane pachhi tyo lekh ma k neta le boleko bhanda dherai gali galauj haru chha bhannu khojeko....,

  3 hours ago via mobile · Like
• 

  Kiwang Hang Rai Limbu Paahim jee; Malai Bahunbadi harulai gali garera Hamro utthan hunchha vanne lagdaina; Malai lagchha: Bahun le jatti parchha tesko yek chhauthai(1/4) matra Hamile parne ho vane pani Uniharuko dajoma pugna sakchhau ! Rahyo ..Bahunko puchhar..ko kura tyo Tapailai thaha hola;Bahun bata sanchalit vayera Bahun biruddha ugra kura garneharuko vandafor garda Tapai lai tauko dukhnu ko karan chahi Maile bujhna sakina ! Arulai samman garnuhos ra samman lina siknuhos ! Nepal ma Jatiye yudda ko birodhi hu Ma; Yek aadibasi le birauda yaha lakhau le vuktaman voknu parchha; Jatiyee nar-sanhar ko byatha kati kastadayek hunchha vanne kura: Bosnia and Herzegovina, Rwanda, Sri Lanka ko katha padhera hernos ! Baki kura savyata purna tarka ka sath aaunu huda k hi vanaula !

  2 hours ago · Like · 1
• 

  Limbu Paahim pad paisa kursi ko lagi je pani garne bahunbadiharu ko boli ra bebahar kasto 6 vanera thaha vakai kuro ho ni hau ramesh chamling sir ..maile ya neta lai haina kiwahang rai.. lai vaneko ho usle yemale ra kangresh ko boli ra vasan lai ramro dekhne ani yo chitra bastola ko lekah lai जातीय घृणा बितृष्णा फैलाउन लगाउने, उत्तेजित पारेर झडप गराउने र अन्तराष्ट्रिय जगतमा देखाई आप्mनो लागी प्रोटेक्शन लिने र झडपमा उत्रेको आरोपमा सरकारी दमनको शिकार गराउने, अन्तराष्ट्रिय क्षेत्रमा बदनाम गराउने, narmro dekhne kiwahng G lai prsna gareko ho .. yo chitre ra yemale kangresh ma ke pharak 6 ...

  2 hours ago · Like · 1
• 

  Semikhang Yakthumba Yonghang Kukur le khuta tokeu vhandaina kukur lai toknu jannu murkhata ho yo bahula kuta ko kura ma teti saro dhayan nadinda ramro yo lekh 12 sal pahila pani magolian aachi khane sugur hun vhane kura garthe.yo bahula bahunbadi khate bahulako matra ho.

  2 hours ago via mobile · Like · 1
• 

  Kiwang Hang Rai Bahunbata sanchalit tatwa ko vandafor garda, naboleko kura ko panee aarop lagna thalyo abata !Ke udek dekhnu sunnu pareko hola ! Chitra Raj Upaddhya Bastola ko lekh forward gardaLimbu Paahim jee lai k k phaida vayo: Ani k k hasil hunchha Aadibasi /janajati lai ? vanidinos na la !

  2 hours ago · Like
• 

  Kiwang Hang Rai Nepal ma Jatiyee yudda ko pakchhema jo koi chhan vane tyo kattar Bahunbadiharu nai hun; Teslai jan/anjan ma maljal nagarau vanne samma ho mero kura; Yesma yeti saro risaihalnu parne ta thiyena hola hau Limbu Paahim jee !

  2 hours ago · Like · 1
• 

  Pasang Rinjee Sherpa हुन त सबैलाई आफ्नो भावनाहरू प्रजातन्त्र भएको देशमा व्यक्त गर्न पाउँछन तर कुनै टपरीवाल नाक चुच्चेले कपोल्कल्पित तरिकाले लेखेको लेखलाई सबै तिर कपी पेस्ट गरेर तिनीहरूलाई चर्चा दिने काम पनि एक किसिमको हनुमानबाद नै हो, यदि कुनै जनैवाल चुच्चेले स्वयम यो ग्रुपमा लेख्छ भने उसको लेखलाई सभ्य, शिष्ट र उचित खण्डन गर्न हामी पछी पर्दैनौ तसर्थ सम्पुर्ण मित्रहरूलाई मेरो हार्दिक अनुरोध छ की अन्जानमा पनि हनुमानबादी नबन्नु होस् र जसले जानी जानी हनुमानबादलाई अँगालेको छ उसलाई मेरो भन्नु केही छैन ।

  2 hours ago · Like · 2
• 

  Limbu Paahim yadi vandaphor nai garne ho vane pahichan birodiharu sabaiko vandaphor garnu hosna kiwahang G kina chitre ko.. lekh lai matrai vandaphor garnu hun6 ke testo karan....

  2 hours ago · Like · 1
• 

  Birendra Hang Labung Limbu हो हामि बिरोध पनि गर्छौं अनि टेवा पनि दिन्छौं यो त भएन!!!

  2 hours ago via mobile · Like · 1
• 

  Kiwang Hang Rai Oho Sarai galat vayechha Limbu Paahim jee; Malai k thaha ta Chitra Raj Bastola Tapai ko jwai ho ki jethan ho vanera! Usko lekh ko yeti protect garnu ko karan tyo bahek aru panee chhaki ?

  2 hours ago · Edited · Like
• 

  Birendra Hang Labung Limbu यै हो क्या हाम्रो कमज़ोरी!!
  लौ गरीखानुस्

  2 hours ago via mobile · Like
• 

  Limbu Paahim maile mathi nai vane ni kiwahang G yemale bata parti parityag garda asok rai lagayatka netaharu lai haatiko dhulo baasa ko patyaasa vanne jhale bame makune ko vasan lai vanda phor nagarne tyo chai ramro dekne ke 6 yas vitra ko rahasya ..

  2 hours ago · Like
• 

  Kiwang Hang Rai Mero tarka ko birudda lagnu vaneko:- (1) Nepal ma Jatiyee yudda chahanu ho (2) Jaslai Maile vandafor gardaichhu;tyo tyahi tatwa ho; vanne jasto dekhinchha: Aaba vannos hai Limbu Paahim jee: Najanera bolirahanu vako ho vane alag kura; Navaye Malai ta k hi vanne wala chhainan sathiharule; Tapai ko comment liyera sathiharu lai kasto lagla ni ?

  2 hours ago · Like · 1
• 

  Sunil Shrestha चित्रराज उपाध्याय बास्तोला yo lekh lekhne nepali hoin,,yesto waiwat kura lekher deshlai vadne adhikar kasailai chaiannnnnnn,,,,,,

  2 hours ago · Like
• 

  Limbu Paahim kiwahang G yaa maile chtreko lekh lai protect garna khojeko haina ma pani tyasko birodh gar6u tara tapai le Yemale kangres lai birodh ko nam ma B pani nabolnu ma ke 6 karan ...

  2 hours ago · Like
• 

  Kiwang Hang Rai Nepal ko Rajnitik byakti le k bolee k bole, k khandan gare garenan tesko lekha jokha Tapaile rakhnu vako vayee ramro kura; Malie ta samayee hunda hunchhu parchhu tetti ho; Maile ...vasan vandafor garnu parchha vanne ta katai tokiyeko chhaina hola;Limbu Paahim jee

  2 hours ago · Like
• 

  Kiwang Hang Rai Chitra Raj Upaddhye Bastola le Aadibasi/janajtiharulai tallo tahao gali jastai gari lekh lekhyo re, ani tyo lekh Hamrai Aadibasi Sathiharule forward garnu Jasle Jatiye bitrisna/ghrina phailidai janchha; Tapai Hami jasto lai uttejit parera varkhalo ma jakchhan, yesto sardentra bata jogau vannera lekheko comment ma yeti thulo /sangin aarop lagaunu vo;Limbu Paahim jee ! Aafno kura aafai hernos pahile ani matra k hi vannu chha vane vannu hola !

  2 hours ago · Like
• 

  Limbu Paahim ho.. ma pani vandaphor gar6u kiwahang G tara ya chitre lai matrai haina doller ko aarop laune pahichan ko kura garda jatiya sampradayik ko aarop laune des bikandan ko aarop laaune jaati baadi aarp laaune sabaiko vandaphor garchhu ..

  about an hour ago · Like
• 

  Dong Krishna Bahadur Tamang ए पत्रकार तलाई सुट गर्दिउ ?
  आज दिनभरी मेरो मोबाईलमा फोन आएको आएकै गर्‍यो मैले फोन उठाए । उता बाट को बोलेको भनेर सोधेको सोधेकै गर्छ । मैले भने फोन गर्ने तेरो बाउ सोध्ने मलाई भनेर मैले भने पछिउ फोन राख्छ । अनि कतिले चाहिँ फेसबुकमा के पोस्ट गरेको र नेटमा ...See More
  

  
  

  Phurba Dorjee Lama: अल्पसंख्याक बाहुन जातिको शासन र राजनीति मामूली झट्कामै समाप्त हुन सक्छ

  phurbadorjee.blogspot.com

  about an hour ago · Unlike · 4 · Remove Preview
• 

  Tenzing Limbu पत्रकारिता मा सत्यको पक्ष लिनु नै सहि अर्थमा पत्रकारिता हो कसैको धम्कि बाट डराएर अथवा कसैको घुसपैठ बाट ग्रस्त भएर रयाल चुहाउने लोभी गद्धार पत्रकार भुस्या कुकुर बराबर हुन् ?

  about an hour ago · Unlike · 5
• 

  Ramesh Chamling Ho hami birodh pani garchhau Tewa pani dinchhau 
  Yo prabiti sabai bhanda kharab ho,
  By- Birendra hang limbu G, (sartik ra spasta lagyo)

  7 minutes ago via mobile · Like · 1
• 
  

  •